diensttijd een serieuze, maar humoristische tijd

Philip Snijder – De verbindingen

Het werk van Philip Snijder kenmerkt zich door een soepele stijl, alsof de boeken zichzelf schrijven. Zijn romans zijn gebaseerd op autobiografische gegevens die verwerkt worden tot een licht, maar niet oppervlakkig verhaal. Zo ook de nieuwe roman De verbindingen.

Het boek opent en sluit af met een hoofdstuk over 1980, 3 jaar na de verplichte diensttijd van het hoofdpersonage, die in zijn diensttijd de bijnaam Stekker krijgt. Met deze bijnaam zal ook ik hem aanduiden. In de tussenliggende hoofdstukken wordt de dienst van Stekker beschreven.

Stekker, een mislukte pedagogie-student wordt opgeroepen voor de dienstkeuring. Tijdens de keuring leert hij Ron kennen, een kunstenaar. Tijdens zijn diensttijd als radiotelegrafist komt hij Ron weer tegen, maar als vaandrig, zijn pelotonscommandant. Gelijke in leeftijd als de andere dienstplichtigen, maar niet in rang en aanvankelijk laat Ron dat ook heel duidelijk blijken.

Het leven van de dienstplichtigen is saai, maar het boek bruist van alle ontwikkelingen en gebeurtenissen tijdens deze diensttijd in Rugenstein, regio Süssland, Duitsland. Het peloton is een bewakingseenheid van een Navo-basis. De werkzaamheden zijn geestdodend, terwijl, misschien wel door de saaie werkzaamheden, de interactie tussen de 19-jarige jongens diep ingrijpt in hun ontwikkeling naar volwassenheid.

Philip Snijder schrijft met veel humor en weet op lichte toon diepe levensvragen van deze jongens aan te duiden.
Geen verdere uitleg nodig met zinnen als:
– Een tambour-maître zonder stok voor een fanfare zonder muziek.
– Maar met deze theetanteversie van zijn meerdere leek hij zich nog minder raad te weten.
– De wrede hardheid die nodig was om deze Schiedammer uit te schelden, te pesten of te honen met zijn gebitsramp moest ook buiten het bereik van die soldaten liggen.

Als de opgeschorte oproepplicht weer ingevoerd wordt, is het de vraag of de vervulling van de dienstplicht nog hetzelfde zal zijn voor 19-jarige jongens én meisjes. Ook voor meisjes is nog niet lang geleden de dienstplicht ingesteld. Het zal in ieder geval andere literatuur opleveren.

Philip Snijders heeft een opmerkelijke en humorvolle roman geschreven over een periode in het leven van 19-jarigen in een nog niet zo lag verleden, waarover weinig literatuur te vinden is.