Doorsnee leven in vernuftige zinnen
In De volcontinu van Philip Snijder wordt het leven van de naamloze hoofdpersoon in levensfragmenten beschreven. Elk hoofdstuk beschrijft slechts een kort moment in een bepaald jaar van de hoofdpersoon. Bij de overgang van hoofdstuk naar hoofdstuk wisselt Snijder van verteltijd. De ene keer is het voltooid verleden, de andere keer tegenwoordige tijd, en dan weer een mengeling van die twee. Dat is een middel waardoor je als lezer voortdurend wakker blijft.
Het perspectief van De volcontinu is volledig personaal en daarmee ook uitsluitend onbetrouwbaar. Het beschrijft het leven van een gewone man met gewone wensen en lusten. Een man met gewone verwachtingen, gewone gebreken en gewone relaties. In combinatie met de heel geconstrueerde taal maakt dat een markante paradox. Hoezeer het leven niet te plooien is, zozeer is het schrijven hier een geaffecteerde ambacht.
Een tweetal voorbeelden:
"Het [het bier, red] kostte ons vrijwel niets – ik meen een dubbeltje per glas – en we stortten het, zo nu en dan proostend op de minister van Defensie, zonder onze slikspieren te gebruiken met een continue stroom in ons nog maar net de puberteit ontgroeide lichaam".
"Er viel in hem niets te ontdekken van de gedistingeerde een intellectuele habitus die ik me had voorgesteld bij een man die dagelijks in dit rijk van het gedrukte woord verkeerde tussen het lezende deels des volks."
Het hele boek staat vol met dit soort volle en ietwat kunstmatige zinsconstructies. Daarmee laat Snijder zien dat hij vernuftig met woorden zinnen construeert en dat levert inderdaad hier en daar heel mooie taalbelevingen op, maar kan ook voor een vacuüm zorgen waardoor je als lezer vooral behoefte hebt aan wat loze opvulling. Als elke zin raak en gevat is, dan vertraagt het lezen.
Ook al worden er belangrijke momenten van deze man – dat blijkens het motto iedereen ‘overkomt’ - beschreven, toch beklijft de hoofdpersoon niet als een personage waar enige vorm van empathie, of antipathie voor opgewekt kan worden. Dat is op zich intrigerend, helemaal omdat de hoofdpersoon niet alleen naamloos blijft, maar op de kaft ook gezichtloos wordt weergegeven.
De volcontinu is al met al de geschiedenis van een doorsnee leven dat met een ambachtelijk schrijversethos is beschreven.
Reageer op deze recensie