Meer dan 5,9 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Hebban recensie

Troubadour en minstreel ineen

Hinke Brinkman 24 oktober 2014

Daar waar Schiphol voor veel geboren Nederlanders de goed geoliede schakel is tussen deze wereld en exotische reisbestemmingen, is het voor sommigen een toevluchtsoord die het leven verhaspelt. In Papegaai vliegt over de IJssel van Kader Abdolah fungeert Schiphol direct aan het begin als deze grote verhaspelaar. Een vluchteling landt met zijn zieke dochtertje en een valse identiteit op de luchthaven en het enige wapen dat hij van een dure mensenhandelaar in Karachi heeft gekregen is het Nederlandse toverwoord ‘asiel’.

De lezer wordt direct geconfronteerd met de onverschillige zakelijkheid van de goed geoefende marechaussee naast het individuele verhaal van menselijk leed. Abdolah introduceert dwars door dat schild van kille zakelijkheid heen steeds nieuwe personages die oog hebben voor de mens achter het verhaal, en laat zien hoe de mensen die hier komen met niets dan de kleren aan hun lijf een bestaan opbouwen.

Papegaai vliegt over de IJssel gaat over vluchtelingen die aan het einde van de vorige eeuw in Nederland kwamen wonen en daarbij wordt de gehele Nederlandse maatschappij en cultuur een spiegel voorgehouden. Dat levert hartverwarmende, maar soms ook hilarische momenten op die tegelijkertijd schrijnend zijn. Zo vertelt het bijvoorbeeld het verhaal van een groep oudere islamitische heren die, getrouw hun traditie, met elkaar converseren voor de meest gewaardeerde boekwinkel van de stad. "Hij [de boekhandelaar, red.] liet hun beleefd merken dat hun aanwezigheid niet gewenst was, maar hiermee krenkte hij de mannen in hun trots. Ze ervoeren het als een vernedering dat de boekhandelaar van de stad hen wegstuurde. Hij had hen als een stel ongewenste asielzoekers behandeld, niet als mannen die van boeken hielden en veel gelezen hadden."

Een rode draad in het verhaal is de taal die voor veel van deze nieuwe Nederlanders als barrière, of juist als troef voor de inburgering wordt gezien. Een inburgering die onverlet laat dat de verschillen tussen exotische culturen en de onze enorm zijn. "Ze wandelde en zag hoe iedereen in dit land met zichzelf bezig was, zo bezig dat niemand even wilde stoppen om te vragen hoe het met haar was. Hoe kon ze dan al die Nederlandse woorden en zinnen gebruiken die ze zo vaak geoefend had?"

Voor mensen die generaties lang geworteld zijn in Nederland, is het belangrijk om te lezen dat vluchtelingen naast het ingewikkelde en langdurige proces van inburgeren, in een even lang en ingewikkeld proces terechtkomen om rechtvaardiging voor hun vlucht te vinden.

Juist door verhalen als deze, zorgt de schrijver voor een brug tussen vluchteling en autochtoon. Daarmee vervult hij niet alleen de rol van groot verhalenverteller, maar laat hij ook zien dat Nederland hem nodig heeft. De Perzische dichter die de kunst verstaat met liefde, inzicht en humor te schrijven over de botsingen tussen de Nederlandse en exotische maatschappijen, laat Nederland groeien tot de homogene maatschappij die de diversiteit dicteert.

Kader Abdolah is bij uitstek een verhalenverteller, en dat is niet alleen te herkennen aan de royale snor die hij heeft, maar ook aan zijn schrijfstijl. Halverwege het boek is er een literaire timelapse die laat zien dat alle personages ouder worden. Die stijl heeft soms wel tot gevolg dat de woorden onbedoeld met hoofdletters worden gelezen, maar die ietwat overdreven verhalende stijl wordt hem als Perzische dichter in Nederland direct vergeven.

Abdolah bewijst met Papegaai vliegt over de IJssel dat hij een hedendaagse troubadour en minstreel ineen is. Hoe is het mogelijk dat Nederland een Perzische dichter nodig heeft om Klazien uit Zalk als romantische en zeer gewaardeerde kruidenvrouw neer te zetten. Het boek geeft de Nederlandse literatuur en de Nederlandse maatschappij verdieping.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Hinke Brinkman

Gesponsord

Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.

Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.

'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19

Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.

Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk

Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.

Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.

Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug. 

Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!

Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.

De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!

De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.

Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.

Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.

Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!

Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.

Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.

Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.

Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.

Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.

In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.

De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.

Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!