Meer dan 5,6 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

De wortels van Mindfulness

iBoek 16 april 2020
Wie op zoek gaat naar een handleiding om zijn leven zin te geven, vindt in De Moed jezelf te zijn een prima leidraad. Schrijver Fumitake Koga raakte rond de millenniumwissel in de ban van Alfred Adlers individualpsychologie en ging in de leer bij filosoof Ichiro Kishimi die sinds 1989 de psychologie van Adler bestudeert. De gesprekken die leermeester en student jarenlang met elkaar voerden, vormen de basis voor dit boek dat in socratische dialoogvorm is geschreven en enigszins doet denken aan Jostein Gaarders De Wereld van Sofie, waar Alberto, een oude filosoof, het meisje Sofie briefsgewijs in de geschiedenis van de wijsbegeerte wil inwijden.
In eenzelfde poging om de individualpsychologie van Adler voor de modale lezer verteerbaar te maken, laat Koga een student (in het boek ‘jongeman’ genoemd) in dialoog treden met zijn leermeester, de filosoof. Hierbij laat hij de kritische jongeman advocaat van de duivel spelen, waardoor de filosoof des te meer uitgedaagd wordt Adlers individualpsychologie scherp te stellen en voor de lezer aanvaardbaar te maken. Dat wat de uitgelezen didactiek van de vorm betreft.

Maar ook inhoudelijk maakt Koga absoluut zijn punt. De theorie van Adler, die hij van Kishimi heeft doorgekregen, vertaalt hij naar deze levenscoachgids die het leven van de zoekende lezer beslist richting kan geven.
In tegenstelling tot Freuds etiologische en defaitistische stelling dat ons leven volledig bepaald is door onze levenservaringen en opgelopen trauma’s, gaat Adler er teleologisch van uit dat elk inidividu (het creatieve zelf) zijn eigen levensstijl kan kiezen wat zoveel wil zeggen als dat hij zijn leven zélf richting en zin kan geven. De sleutel daartoe ligt in het feit dat we ons moeten bevrijden van de knechtende drang om anderen altijd te willen behagen, naar hun complimentjes te willen hengelen en aan hun verwachtingen te willen voldoen. Volgens Adler moeten we daarentegen door zelfacceptatie (d.i. leren leven met ons minderwaardigheidsgevoel) net op zoek gaan naar ons eigenste ik en ons niets aantrekken van wat anderen denken over onze manier van zijn. In plaats van te doen wat anderen willen dat we doen, moeten we op zoek gaan naar de betere versie van onszelf (persoonlijke groei) door onszelf levensdoelen op te leggen waarbij de onvoorwaardelijke inzet voor de ander en de maatschappij primeert en waar er voor competitiedenken geen plaats is. Streven naar onafhankelijkheid, leven in het hier en nu en in harmonie met de maatschappij, samenwerking, vriendschap, liefde, geloof in eigen kunnen en een onvoorwaardelijk vertrouwen in de ander zijn hierbij sleutelbegrippen. Deze levensdoelen realiseren we best binnen horizontale relaties waarbij gelijkwaardigheid, aanmoediging en vertrouwen centraal staan. Breken met verticale relaties waarin ongelijkheid en hiërarchie ons onvrij maken, zal misschien zelfs nodig zijn. De ervaring door deze zelfgekozen levenshouding van nut te zijn en waarde te hebben voor de maatschappij, vervult ons vervolgens van levensgeluk en maakt het slaafs afhankelijk zijn van de appreciatie door anderen (hengelen naar complimenten) overbodig.

De Engelse vertaling van de oorspronkelijke (Japanse) titel blijft mijns inziens iets dichter bij Adlers kerngedachte: The Courage to be disliked, al zegt de Nederlandse vertaling evenzeer waar het uiteindelijk op neerkomt: heb de moed om jezelf te zijn om zo in harmonie met jezelf en je omgeving te leven.

Boeiend is om verder te onderzoeken wat de raakvlakken zijn tussen Adlers individualpsychologie en bv. het boeddhisme en confusionisme. Adlers stelling dat ‘je reis niet is mislukt wanneer je de eindbestemming niet haalt’, leunt heel dicht aan bij Boeddha’s onliner: ‘Niet de bestemming is belangrijk, maar de weg ernaartoe.’ En ook Confusius’ uitspraak: ‘De weg zelf is je bestemming’, komt heel dicht in de buurt. Dat Adler met het idee om in het hier en nu te leven als grondlegger van Mindfulness wordt gezien, hoeft dan ook geen verwondering te wekken.

Op de website van de vrt verschijnt met de regelmaat van een klok de rubriek ‘De Vijf boeken die het leven van X hebben veranderd.’ De Moed om jezelf te zijn zou een eerbare kandidaat zijn om in iemands lijstje te verschijnen. Dat was in elk geval zo voor het boek dat de auteur inspireerde om dit boek te schrijven: Inleiding tot de individualpsychologie van zijn latere leermeester en mede-auteur van De Moed om jezelf te zijn, Ichiro Kishimi.
Het is Koga dan ook veeleer te doen om ‘de individualpsychologie door de ogen van Kishimi’ dan om enkel die van Adler zelf, want in het nawoord benadrukt de auteur het belang van de filosofische filter die Kishimi over Adlers theorie legt. Niet in het minst omdat Kishimi Adler in de traditie van de klassieke wijsgeren, Plato en Aristoteles, zet. De gekozen vorm van de dialoog tussen jongeling en leermeester is in die zin niet vrijblijvend, maar zet de traditie van de dialectiek juist kracht bij.
Koga zegt op pagina 186 dat ‘Adlers ideeën zeker de potentie hebben om iemands leven ingrijpend te veranderen (en het geluk te vinden), maar dat het alleen nog een kwestie is van moed en de eerste stap zetten.’ Een uitnodiging die de lezer zeker niet in de wind zou moeten slaan.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van iBoek

Gesponsord

Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?

Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.

De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?

Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.

Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...

Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?

De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?

Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.

Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?

Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.

Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.

Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.

Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.

Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.

Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.

Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.

Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.

Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.

Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.

Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.

Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.

Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...

Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!

Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...

Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.

Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.

Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.

De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.

Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.

Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.

Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.

Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …

Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.

Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.

Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.