Meer dan 5,6 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Roth heeft met dit debuut heel wat in zijn Radetskymars

iBoek 18 april 2021
Toen Roths zogenaamde eerste roman, Hotel Savoy, in 1924 werd gepubliceerd, had hij eerder al een roman geschreven dat in 1923 in feuilletonvorm in de krant Arbeiter Zeitung was verschenen, maar pas post mortem in boekvorm zou worden uitgegeven (1967). Met Het Spinnenweb lezen we dus Roths échte allereerste roman. Meteen een debuut om u tegen te zeggen! Het mocht meteen duidelijk zijn dat deze journalist veel meer in zijn (Radetsky)mars had dan het schrijven van nieuwsverslagen.

Het Spinnenweb speelt zich af in het Duitsland van het vroege interbellum. De Groote Oorlog is pas enkele jaren afgelopen en Duitsland gaat gebukt onder de torenhoge herstelbetalingen die het door Frankrijk en België is opgelegd. Een historische vergissing van formaat die de kiem van Wereldoorlog II al in zich draagt. Het zal bijdragen tot de economische crisis van de jaren dertig en bijgevolg tot de opkomst van Adolf Hitler. Maar wat maakte dat een doorsnee Duitser zich van lieverlee achter de ideeën van deze nationaal-socialistische leider begon te scharen? Dat lezen we in het verhaal van protagonist Theodoor Lohse: Het Spinnenweb.

Lonkend naar het bolsjewisme enerzijds en het nazisme anderzijds, wikt ‘Wilhelm modaal’ zijn kansen om uit de uitzichtloze economische toestand te geraken. De anti-semitische sfeer die door Duitsland waart, werkt voor de gedesillusioneerde bevolking (waaronder veel ex-soldaten die zich niet gewaardeerd voelen) als een katalysator om resoluut voor het nazisme te kiezen. Zo vergaat het ook protagonist Theodoor Lohse die als luitenant uit Wereldoorlog 1 komt en zich voor zijn verdiensten weinig gewaardeerd voelt. De sjieke levensstijl van de familie Efrussi waar hij als simpele huisonderwijzer werkt, is hem een doorn in het oog. Van het aanzien dat hij als luitenant ooit had genoten, schiet niets meer over en het verlangen om weer met respect te worden bejegend groeit. Theodoor wil gezien worden. Naar hem zal op gekeken worden. Een leider wil hij worden. Meer nog, hij moet dé leider worden.
Door dit opportunisme gedreven, zoekt hij eerst aansluiting bij een communistische groepering die hij vervolgens prompt verraadt om uiteindelijk zijn heil te vinden bij een fascistische organisatie. Om zijn doel te bereiken, moet hij echter bereid zijn om over lijken te gaan … En dat is precies wat Lohse doet. Verklikkend en verradend, liegend en bedriegend baant hij zich een weg in een netwerk van spionnen en bazen-boven-baas. Met Benjamin Lenz als spitsbroeder, en tegelijkertijd rivaal, bereikt hij de top van de organisatie.

Journalist Roth spiegelt ons met Het Spinnenweb een ragfijn beeld voor van de sfeer in Duitsland tijdens het interbellum. De schrijfstijl is deze waarmee hij zich ook in zijn latere literaire werk zal onderscheiden: rake beschrijvingen en weergaloze vergelijkingen, korte zinnen afgewisseld met langere. Maar altijd direct en trefzeker. Roth van meet af aan op zijn best.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van iBoek

Gesponsord

Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?

Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.

De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?

Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.

Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...

Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?

De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?

Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.

Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?

Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.

Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.

Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.

Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.

Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.

Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.

Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.

Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.

Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.

Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.

Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.

Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.

Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...

Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!

Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...

Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.

Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.

Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.

De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.

Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.

Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.

Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.

Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …

Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.

Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.

Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.