Wat een debuut

In haar debuut Niets ontgaat ons neemt Janke Reitsma de lezer mee naar het leven van een ontwricht gezin aan het wad.

Het boek kent twee verhaallijnen. De eerste verhaallijn is de reis die Koen, een vijftienjarige jongen, samen met zijn zieke zusje Aukje aflegt naar een eiland in het wad waarover hij met grote regelmaat gefantaseerd heeft. Zijn zusje heeft niet lang te leven en hij vindt dat ze het paradijs gezien moet hebben. De tweede verhaallijn is de geschiedenis die leidt tot de tocht. Het begint op het moment dat zijn moeder zwanger is van Aukje en ze door de zwangerschap met haar medicijnen stopt en psychisch onstabiel wordt. Vanaf de geboorte van Aukje neemt Koen, dan nog veertien jaar, de zorg voor zijn zusje op zich.

Gedetailleerde natuurbeschrijvingen van het leven op het wad vormen een belangrijke bijdrage in het boek en trekken de lezer het verhaal in. Het laat op een mooie manier zien waar de verwondering van Koen ligt en hoe hij zich staande weet te houden in een gezin dat volledig ontwricht is en door hele moeilijke tijden gaat en gegaan is. De dieren in het verhaal zijn een spiegel voor het leven van Koen, waarbij de rotgans die de familie als huisdier houdt, zijn trouwe bondgenoot is.

Koen heeft het in zijn leven, ondanks de steun van zijn ouders, geleerd alles alleen op te lossen. Zo weet hij in de onmogelijke situatie waarin hij terecht komt, geen hulp te vragen bij zijn geschiedenisleraar die hem de hand toereikt of bij zijn vriendin Hadewych. Eenzaam en alleen zet hij de stappen waarvan hij vindt dat die nodig zijn. Dit weet de schrijfster op een dusdanige manier te verwoorden zodat het ongemak en de pijn voelbaar is.

De verhaallijn is door Reitsma, zonder opsmuk en zijlijnen, goed opgezet. Het neemt je mee en laat je steeds weer de vraag stellen hoe het verhaal zal aflopen. De opbouw van de tocht naar het eiland en de tussenliggende hoofdstukken zorgen dat de lezer langzaam een beeld vormt van wat er in het leven van zo’n jonge jongen gebeurt.

In het begin van het boek zaten veel zinnen tussen die te veel wilde uitleggen. Naarmate het boek vorderde werd het verhaal strakker en wist het me heel erg te raken. De natuurbeschrijvingen zijn prachtig en luchtig tegen de schrijnende gezinssituatie die door Reitsma treffend is neergezet. Je voelt het ongemak en de strijdlust in het gezin. De onmogelijkheid om aan de situatie te ontsnappen zit als DNA door het boek verweven.

Het eind vond ik verrassend en treffend opgeschreven. Als thrillerlezer moest ik even wennen aan het boek, maar al snel werd ik door het boek gegrepen en heb ik me ondergedompeld in het debuut Niets ontgaat ons van Janke Reitsma. Dat ze talent heeft, heeft Reitsma met haar roman bewezen. Ik hoop nog veel boeken van haar hand te lezen.