Als je niet weet wat vriendschap is

“Tot dan toe had ik ‘relaties’ nooit in verband gebracht met ‘nodig hebben’. Het was een nieuwe associatie voor me. Toen het pijpenstelen regende en Tomo, mijn highschoolvlam, me zijn paraplu had uitgeleend, was dat een vriendschappelijke daad geweest. Vriendschappelijk, maar niet noodzakelijk. Ik had het zonder paraplu ook wel gered, ‘Nodig’ had ik hem in elk geval niet en erom gevraagd had ik al helemaal niet. Met relaties was het zoals kerstbomen. Het was leuk om er een te hebben, ,aar als je er geen een had, maakte het ook niet uit. Het werd pas problematisch, als je er absoluut een wilde en er niet aan kwam.”

Suzy leidt een kalm leventje zonder medemensen en zonder hoogte- of dieptepunten. Ze wordt ontslagen als serveerster wegens gebrek aan ‘lieftalligheid’ omdat ze de sociale codes niet kent, maar vindt een baan bij een schoonmaakbedrijf dat gespecialiseerd blijkt te zijn in kodokushi.
Met een ploeg moet ze huizen schoonmaken waarin mensen na hun overlijden hebben gelegen, voordat ze zijn gevonden. Het werk gaat gepaard met vaste rituelen zoals het bidden tot de goden en het groeten en welwillend stemmen van de overledene. Het moeilijkste en akeligste is de lijkgeur, maar verder past het routineuze werk haar goed.
Wat wennen is, is het samenwerken met haar collega’s. Haar baas, meneer Sakai, trakteert zijn werknemers regelmatig op een bezoek aan het badhuis, een hapje en een drankje. Ook wil hij dat ze elkaar beter leren kennen en helpen wanneer er iets is. Door zijn opdrachten doet Suzy dingen die ze uit zichzelf nooit zou doen, maar daardoor ondervindt ze aan den lijve wat het betekent om werkelijk contact te hebben met anderen.

“Op welke planeet leef je eigenlijk, juffrouw Suzu? (…) Ik heb als ik me niet vergis een mens aangenomen, geen robot, en een mens – wat dat betreft kun je nog enige bijscholing gebruiken- toont interesse voor zijn medemens. Hier! Hij krabbelde een adres en een wegbeschrijving op een papiertje en gooide het op tafel voor me. ‘Bewijs me dat je geen mens bent’. “

De roman is geschreven in de ik vorm, zonder literaire trucs; toegankelijk en inlevend, op nuchtere toon, met zinnetjes die niet zouden misstaan op een tegeltje. De gesprekken die Suzu uiteindelijk met haar medemensen heeft, geven het boek diepgang, want allen blijken deze mensen een interessant verhaal te hebben, dat hun soms vreemde gedrag verklaart. Net als het eerder door Flasar geschreven boek Een volmaakte vriendschap, dat het typisch Japanse kluizenaarschap hikikumoru beschrijft, is deze roman zeer de moeite waard.