Een oude vrouw schudt haar hoofd
“Aan de grenzen van het zijn – zo stel ik het me voor – zijn er al die kleine zielen, kattenzielen, muizenzielen, vogelzielen, zielen van ongeboren kinderen, die samendrommen, smeken om te worden binnengelaten, smeken om geïncarneerd te worden.”
In afwachting van de verschijning van het laatste deel van de trilogie over Jezus, dat in november zal verschijnen, heeft uitgeverij Cossee de fans van J.M. Coetzee (1940) op een voorproefje getrakteerd in de vorm van zeven korte en minder korte verhalen, geschreven tussen 2008 en 2017 en vertaald door Peter Bergsma. De oorspronkelijke titel luidt Moral tales en dekt de lading eigenlijk beter dan die van het titelverhaal. Wat alle stukken, kort of langer, verhalend of meer beschouwend, namelijk met elkaar gemeen hebben is dat ze morele kwesties aan de orde stellen.
In het eerste verhaal voelt een vrouw angst voor een waakhond en vraagt zich af waarom ze haar angst niet onder controle kan houden en hij die angstgeur ruikt. De eigenaren voelen zich niet verantwoordelijk voor het gedrag van hun hond. In het tweede verhaal wordt een vrouw ten tonele gevoerd die vreemdgaat zonder zich schuldig te voelen. Vanaf het derde verhaal komt Elisabeth Costello, de hoofdpersoon van de gelijknamige roman uit 2003, tevoorschijn. Ze is 65 jaar geworden en heeft haar haar geverfd, tot afgrijzen van de (klein)kinderen, omdat ze wel weer eens bekeken wil worden. De vraag is hoe men haar bekijkt.
“Laat andere mensen maar voorbeelden zijn. Ik ga waarheen mijn ziel me leidt. Dat heb ik altijd gedaan.”
Vanaf het vierde verhaal is ze nog ouder en vraagt ze zich hoofdschuddend af waar het naartoe gaat met de wereld, iets wat ze nooit gedacht had te zullen doen. Ze ergert zich aan slechte manieren, slecht taalgebruik en luidruchtigheid. Haar kinderen vragen haar om bij hen te komen wonen, opdat ze goede zorg kan krijgen. Zelf wil ze zich echter heel anders voorbereiden op haar naderende einde. Ze voelt zich verantwoordelijk voor mensen en dieren die een ongemakkelijke relatie hebben met de buitenwereld; die verwilderd zijn geraakt door gebrek aan zorg. Ze denkt veel na over de verhouding tussen mens en dier; in hoeverre een dier bewustzijn heeft (bijvoorbeeld van zijn naderende dood) en mensen zich als beesten kunnen gedragen. Het is geen liefde wat haar drijft, maar rechtvaardigheidsgevoel. Ze overweegt een glazen abattoir in de stad te laten plaatsen om mensen te confronteren met wat daar gebeurt. Ze merkt dat ze zichzelf aan het verliezen is en wil haar leven op orde brengen, nu mist en verwarring in haar hoofd rondwaren. Daarom stuurt ze haar zoon fragmenten van een essay.
Coetzee heeft vaker geschreven over mensen of dieren die niet in het systeem passen. Ook herkenbaar is het feit dat personages in zijn boeken meer verantwoordelijkheid voor de samenleving voelen naarmate ze ouder worden. Vermoedelijk loopt dit proces parallel met zijn eigen levensloop. De ernst en de integriteit waarmee hij dit doet, dwingen bewondering af en wie zelf te maken heeft met een ouder wiens levenseinde nadert, kan zowel de eigenwijsheid als de veranderingen in karakter en gedrag herkennen. Het maakt benieuwd naar zijn aankomende roman De dood van Jezus.
“In de wereld waarop ik hoop en waarvoor ik bid zal elke ziel tenminste een kans hebben. Er zullen geen ongeboren wezens meer voor de poort wachten, roepend om te worden binnengelaten. (…) We zullen niet langer de poort hoeven te versperren en te hoeven zeggen: “Sorry, jullie mogen er niet in, jullie zijn niet gewenst, jullie zijn met te veel.”
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Inge Deutekom
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
