Mevrouw, wilt u mijn moeder zijn?

Middenin een toneelvoorstelling stopt Sarah en verlaat het podium, verschanst zich in de kleedkamer en verdwijnt in zichzelf. Ze heeft in de supermarkt een vrouw gezien van wie ze denkt dat het haar moeder is en kan aan niets anders meer denken. Feitelijk is haar moeder overleden toen zij nog heel jong was, maar omdat er nooit over haar gesproken werd, had ze destijds bedacht dat haar moeder verdwenen was en ooit terug zou komen. Dat moment lijkt nu te zijn aangebroken en ze zint op mogelijkheden om de vrouw terug te vinden. Ze keert terug naar de supermarkt en solliciteert als caissière:

“Dit nieuwe personage trek ik aan, tot ze me past in de lichtblauwe jas die ik vanaf nu elke dag zal dragen, tot ik het zelf geloof.”

Dat valt niet mee. Het werk is saai, de dagen duren lang en de collega’s werken niet mee in de door haar bedachte acties. Aan het einde van de dag krijgt ze geen applaus. Op een dag ziet ze haar ‘moeder’ toch terug, aan haar kassa zelfs, en maakt een praatje met haar, maar verzinkt daarbij in gedachten. Een volgende stap zet ze wanneer ze de vrouw een advertentie ziet ophangen in de winkel en daarop reageert, zodat ze bij de vrouw thuis kan komen. Dat bezoek verloopt niet helemaal zoals ze het zich had voorgesteld. Ondertussen gaat ze elke avond naar de toneelvoorstelling waaraan zij niet meer deelneemt, bezoekt ze een oude vrouw in het ziekenhuis en ontmoet ze haar jeugdvriend Thomas.

“Thomas probeert in mijn hoofd te kijken. Van jongs af aan doet hij dat al. Hij ging voor me staan net zo lang tot ik toegaf wat er aan de hand was, of opgaf, zolang ik het hem niet vertelde, bleef hij me achtervolgen tot ik me, na tientallen rondjes onder het viaduct door, uitgeput overgaf en praatte.”

De roman begint voortvarend, bevat originele waarnemingen en is in korte hoofdstukken verdeeld, waardoor je geboeid doorleest en je afvraagt wat er precies met Sarah aan de hand is. Waarom doet ze zo raar, waarom is haar moeder doodgezwegen door haar vader, wie is de oude vrouw, waarom wil ze haar niet langer bezoeken en wat betekent Thomas voor haar? Geleidelijk aan kom je middels flashbacks, gesprekken en fragmenten uit haar moeders dagboek te weten wat er vroeger is gebeurd, waardoor ze nu in een crisis terecht gekomen is.

De paradoxale titel van deze autobiografische roman roept in eerste instantie vragen op, maar blijkt bij nader inzien treffend gekozen. Het eerste deel van de roman, dat over de ontmoeting met de vrouw gaat, heeft de titel Het vreemde en het tweede deel, dat de dagboekfragmenten van de moeder bevat en haar echte moeder dichterbij brengt, heet Het intieme.

De zoektocht naar de moeder is een mooi gegeven dat voor een groot deel overtuigend is uitgewerkt, zeker voor zover het verhaal vanuit het perspectief van Sarah is verteld. Daarnaast zijn er de cursief gedrukte fragmenten vanuit het perspectief van haar moeder, aanvankelijk in de zij-vorm en later in de ik- vorm geschreven. Die zij-vorm werkt verwarrend en bevreemdend. Deze fragmenten hadden weggelaten kunnen worden, maar verder is het een mooi debuut van theatermaakster en actrice Jente Jong (1985).