Herinneringen verzwolgen in de mist

Lang geleden, in de tijd van de trollen, kobolds en en andere onmensen, leefde er een bejaard Brits echtpaar in een gangenstelsel onder de grond: Axl en Beatrice. Koning Arthur is dood en de strijd tussen Britten en Saksen dreigt weer op te laaien. Boven het moerassige land hangt een dichte mist, die herinneringen in zich op lijkt te nemen, maar soms herinnert een van de twee zich iets. Ze hebben ooit een zoon gehad en willen hem opzoeken.

Er volgt een sprookjesachtige tocht door vijandelijk gebied, een snel stromende rivier met een bewaakte brug en een klooster waar een onheilspellende sfeer hangt. Het land wordt geteisterd door een draak, die gedood moet worden. Daarbij krijgen ze gezelschap van een krijger en een jongen met een drakenbeet. Er komt zelfs een oude bekende langs, die zegt de draak te moeten doden: ridder Gawain, de neef van koning Arthur. Maar waarom heeft deze zijn heldendaad niet al veel eerder verricht?

Geleidelijk aan komen er flarden van herinnering naar boven, maar die gaan gepaard met angst. Voorkomt de vergetelheid niet een nieuwe oorlog, als in slaap gesuste wraakgevoelens herleven? Wie was Axl vroeger eigenlijk? Zullen de onaangename herinneringen, die er ook blijken te zijn, hen niet uit elkaar drijven? Er is sprake van een veerman die echtparen afzonderlijk ondervraagt over gezamenlijke herinneringen en vervolgens van elkaar scheidt. De mannen  worden overgevaren naar een eiland en de vrouwen blijven bedroefd achter; als zwarte kraaien trekken ze rouwend langs de kust. Zullen Axl en Beatrice hiertegen bestand zijn en, als ze hun zoon al vinden , zal dat dan wel een gewenste hereniging zijn?

"Ik stond daarnet bij die stenen en de gedachte kwam bij me op dat ik jou vroeger duistere dingen heb aangedaan, echtgenoot. Voel maar hoe mij hand trilt bij de gedachte dat ze terugkomen! Wat zul je dan tegen me zeggen? Zul je je omdraaien en mij achterlaten op deze naargeestige heuvel?"

Al vanaf de eerste bladzijde trekken beeldende beschrijvingen je deze magische wereld in en merk je dat je een meditatieve leeservaring te wachten staat. Deze roman biedt niet alleen het avontuurlijke en sprookjesachtige van een goed jeugdboek, maar ook de diepgang en symboliek van een psychologische, spirituele roman met het oeroude queestemotief. Bovenal is Kazuo Ishiguro een getalenteerd schrijver die in een verfijnde stijl een sfeer neerzet, subtiel met het perspectief van ruimte en tijd speelt en de spanning erin weet te houden. Met de bejaarde Gawain geeft hij het verhaal voor de goede verstaander een vleugje humor mee.

Al eerder schreef deze gerenommeerde Japans-Engelse schrijver, die de Bookerprize won met The remains of the day (1989), over oude mensen en de kwetsbaarheid van herinneringen, maar nooit in zo’n mythisch decor. Even waan je je los van de actualiteit, maar de vraag in hoeverre mensen hun herinneringen moeten vasthouden of beter kunnen loslaten, is van alle tijden.