Vervreemdend werk
Een enorme fabriek ergens in Japan. Drie werknemers die hier hun weg moeten zien te vinden. Hun werk vraagt weinig van ze en het nut ervan wordt ze niet duidelijk. Ze worstelen alle drie met de vraag: waar ben ik en wat doe ik hier eigenlijk? De fabriek, de debuutroman van de Japanse schrijfster Hiroko Oyamada, verscheen in 2013. Tien jaar later is de Nederlandse versie er, vertaald door Luk van Haute, en kunnen wij meegenieten van dit bijzondere en intrigerende verhaal.
'Je wordt als lezer meegenomen in de vervreemdende wereld van De Fabriek en vindt het bijna normaal om in die wereld te verkeren.' – recensent Inge
Oyamada (1983) baseerde De fabriek op haar eigen ervaringen als uitzendkracht. Het boek werd uitbundig geprezen in de Verenigde Staten en Engeland en won de Shincho Prize voor debutanten. Na De fabriek schreef ze The Hole, dat de prestigieuze Akutagawa Prijs won. Daarnaast heeft ze korte verhalen en essays gepubliceerd.
We volgen drie mensen, een wat oudere man, een jonge vrouw en haar broer, die alle drie in De Fabriek werken. Een enorme onderneming, feitelijk een grote stad, met naast werkplekken en kantoren ook restaurants, bioscopen, natuur, openbaar vervoer, woonruimte. De Fabriek staat heel goed aangeschreven, het betekent wel wat als je daar werkt.
De oudere man trekt in zijn eentje een eindeloos project dat iets met mossen en grasvoorzieningen te maken heeft, zonder deadlines, doelen en taken. De vrouw is verantwoordelijk voor het vernietigen van documenten en brengt elke werkdag door bij de papierversnipperaar. De derde, de broer van de vrouw, is aangenomen als proeflezer en brengt zijn dag vooral slapend door achter zijn bureau. Steeds meer krijgen ze het gevoel dat het werk hun leven overneemt, zonder dat duidelijk is wat nu eigenlijk hun bestaansrecht bij De Fabriek is.
Het is een bijzonder verhaal geworden, klein maar fijn. De schrijfster weet in haar roman van 176 pagina’s het universele gevoel van vervreemding door het werk mooi en herkenbaar weer te geven. Dat komt in de eerste plaats door het verhaal zelf. De beschrijving van de nogal vreemde situatie waarin de personages zich bevinden, is een uitvergroting van wat veel werkenden ervaren. Of je nu in een fabriek werkt, of ergens bij een gemeente, een projectontwikkelaar of een mediabedrijf, veel mensen kennen het gevoel: 'Oké, ik moet dit doen, maar waarom? Wie zit hierop te wachten?' Weggaan is meestal geen optie, je moet je huur en vaste lasten betalen, en bovendien, wat moet je dan gaan doen? Wie ben je zonder je werk?
Daarnaast weet Oyamada door haar stijl van schrijven en haar compositie van het verhaal te boeien. De drie vertellers in het verhaal gebruiken alle drie min of meer dezelfde toon, en bovendien geeft de schrijfster niet duidelijk aan wie aan het woord is. Ze zijn daardoor inwisselbaar, je kunt ze alleen maar uit elkaar houden omdat ze af en toe iets zeggen over wat ze doen. Ze zijn dus niet zozeer een individu, maar ze krijgen een beetje kleur door het werk dat ze verrichten, hun werk is eigenlijk hun persoon. Dat heeft Oyamada heel overtuigend gedaan, je wordt als lezer meegenomen in de vervreemdende wereld van De Fabriek en vindt het bijna normaal om in die wereld te verkeren.
Wat het verder een boeiend verhaal maakt, is dat er nog wat te raden overblijft. Er zijn bijvoorbeeld allerlei zwarte vogels in De Fabriek, dat geeft een gevoel van onheil (ook omdat niemand precies weet welke vogels het zijn). Het zou zomaar kunnen dat De Fabriek hier iets mee te maken heeft ... Misschien verander je wel in zo’n vogel als je er lang werkt. En hoe zit het nu precies met de verschillende onderdelen van De Fabriek, waarom is Zone Zuid zoveel minder mooi dan Zone Noord? En waarom wandelt bijna niemand over de brug? Dit soort zaken geven het verhaal ook een surrealistisch tintje, alsof je in een film beland bent.
'Een levensdoel, de zin van het leven, dat soort dingen houdt geen enkel verband met arbeid,' bedenkt de vrouw halverwege het verhaal. De fabriek zet je zeker aan het denken over de waarde van deze uitspraak.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van inge drewes
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
