Niet waterpas
Wat doe je als je ex-vrouw niet in staat is je dochter te verzorgen en op te voeden? Als ze zich niet aan afspraken over de omgangsregeling kan houden en de hulpverlening je in de steek laat? Als je ziet dat je kind eronder lijdt?
Jan van Mersbergen schreef er een boek over, Een goede moeder. Zijn tiende roman. Mét veel autobiografische elementen, zijn meest persoonlijke boek, zei de schrijver in een interview met Het Parool. Hij heeft het meegemaakt, zijn ex-vrouw, en zijn dochter. Dit leidde tot een indringende roman over grote vragen: wat betekent liefde voor je kind en je vroegere geliefde, hoe hou je je staande als je het leven nauwelijks aankunt, wat is goed ouderschap?
Het verhaal: een man, een vrouw, een dochter. De vrouw kan zichzelf letterlijk niet meer overeind houden en ze kan de zorg voor haar gezin steeds minder aan. De man probeert tegen de klippen op zijn gezin overeind te houden, maar kiest uiteindelijk voor een nieuwe vrouw en een nieuw gezin. Zijn dochter woont al snel fulltime bij hem, en er zijn veel problemen met de omgangsregeling, ondanks allerlei hulpverleningsinstanties. Dit trekt een zware wissel op iedereen: de moeder, de vader, en ook de dochter.
Via whatsapptekstjes, spraakmemo’s die de moeder aan een hulpverlener stuurt, stukken uit medische dossiers, brieven en notities van hulpverleners, krijgt de lezer een beeld van de situatie en van de gedachten van de moeder. Zo nu en dan komt de vader in beeld, bijvoorbeeld als hij de hulpverleners laat weten dat een gemaakte afspraak weer niet liep zoals bedoeld, of dat er nu echt moet worden ingegrepen. De verschillende teksten en notities worden niet chronologisch weergegeven.
Dat vergt wel wat gepuzzel van de lezer om de gebeurtenissen te kunnen plaatsen. Maar dit gepuzzel past wel goed bij de gemoedstoestand van de moeder: ze is nu eenmaal warrig, chaotisch, ze haalt soms gebeurtenissen door elkaar, en vermengt herinneringen met waargebeurde zaken. En soms ook wanhopig en boos: ‘Kinderen. Dat doe je samen, dat doe je samen, dat doe je samen.’ Een mantra voor wat er mis ging.
Een gewaagde keuze van de schrijver, deze opzet. Het werkt wel, al zijn vooral de spraakberichten soms iets te uitleggerig om geloofwaardig van de verwarde ex te kunnen komen, en zijn de notities van de hulpverleners wel erg eendimensionaal bureaucratisch opgesteld.
Het pleit voor Van Mersbergen dat hij de vader (zichzelf) niet heeft gespaard in dit huwelijksdrama, en er geen klassiek scheidingsverhaal van heeft gemaakt. Hij, die altijd bezig is orde in de chaos te scheppen, duidelijkheid te krijgen, rust, regelmaat en controle. ‘Hij maakt alles waterpas’, zegt zijn ex. En ze voegt daaraan toe: ‘Ik ben totaal niet waterpas’. En vrij venijnig: ‘Hij las nooit voor. Hij schrijft boeken maar zijn eigen kind voorlezen uit boeken van anderen kon hij niet.’ Soms kan ze hem met terugwerkende kracht schieten, maar ze snapt ook dat hij er vandoor ging: ‘Ik ben boos en ik haat hem, maar ik ben hem ook dankbaar. Hij heeft alles gedaan wat hij kon. Hij was op’. Door het hele boek heen, in de teksten, zowel van de vader als van de moeder, is te merken dat er nog steeds iets over is gebleven van de ooit aanwezige aantrekkingskracht en liefde. Je laat elkaar nooit helemaal los, ook al kun je niet meer met elkaar leven. Je blijft verbonden door je kind.
Het (prachtige) einde brengt dit gevoel samen. Het is een climax uit een klassieke tragedie, met een antwoord op de vraag: ‘Wat is een goede moeder?’. Geruststellend is het allemaal niet helaas. Het is verontrustend, deze roman waarin bureaucratie en onbegrip hand in hand gaan met (restanten van) liefde en begrip. Maar het is wel mooi opgeschreven. Jan van Mersbergen is er goed in geslaagd pijnlijke ervaringen en grote zorg te vertalen in een verrassend liefdevol en respectvol portret van zijn ex-vrouw, de moeder van zijn dochter.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van inge drewes
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
