Deugdzaam leven
In de derde roman van Minke Douwesz, Het laatste voorjaar, volgen we het leven van een vrouw van middelbare leeftijd die probeert om degelijk en (milieu)bewust haar leven vorm te geven. Ze onderneemt een fietstocht naar Jalta, waarbij ze alle tijd heeft om haar gedachten over de tweede helft van haar leven, haar liefde, haar angsten en schuldgevoelens, met de lezer te delen. Het levert een minutieus verhaal op over een vrouw die haar best doet het goede te doen, en alles wat op haar pad komt wikt en weegt. Een roman met een heel eigen toon, die wel een beetje doorzettingsvermogen van de lezer vraagt.
'Je moet een beetje geduld hebben en mee willen deinen in het hoofd van Ese.' - recensent Inge
Minke Douwesz (1962) is het pseudoniem van Greet Kuipers. Ze heeft in Tilburg een eigen praktijk als psychiater/psychotherapeut. In 2003 debuteerde ze met de roman Strikt, en in 2009 verscheen haar tweede roman Weg, waar ze de Opzij Literatuurprijs (2009) en de Anna Bijns Prijs (2012) mee won.
Ese Jellis is een deugend mens, of in elk geval doet ze daar haar best voor. Ze eet geen vlees, ze rijdt geen auto, ze boekt geen vliegticket, en ze vertelt haar bakker dat haar brood niet in plastic verpakt hoeft te worden. 53 jaar is ze, lerares Duits die zo langzamerhand haar buik vol heeft van alle onderwijsvernieuwingen en de ‘inspirerende’ coaches die daarbij horen. Ze woont buiten, heeft vriendinnen, geniet van het lezen van verantwoorde boeken en van de VPRO-gids. Een stoere vrouw is ze ook. Ze neemt ineens ontslag op haar school als ze de vernieuwingen echt zat is. Dan besluit ze om in haar eentje op de fiets via Duitsland, Polen en Oekraïne naar Jalta op de Krim te gaan, om het huis van Tsjechov te bezoeken. Er is daar nog geen oorlog aan de gang, maar helemaal veilig is het niet om daar in je eentje als vrouw rond te fietsen.
Tijdens haar fietstocht mijmert ze over alles wat haar in het leven is overkomen. De rouw om jonggestorven vrouw Martie, haar mislukte heupoperatie waardoor ze niet meer haar geliefde lange wandelingen kan maken. Haar werk dat ze niet langer kon verdragen, maar dat ze ook mist als een richtinggevende factor in haar leven. ‘Met het opzeggen van haar baan droeg ze niet langer bij aan een groter geheel. Ze werd nergens meer verwacht.’ Over haar vriendschappen, haar benepen jeugd, haar zus en haar dwingende vader. Veel van haar gedachten gaan ook over de klimaatcrisis, en haar grote zorgen over de toekomst van de aarde. Naast haar gedachten en twijfels worden we als lezer ook deelgenoot gemaakt van allerlei andere details: wat ze elke dag eet (vooral veel aardappelsalade), waar en hoe ze slaapt, wat de staat van de wegen is, hoe ze elke avond haar sokken in een sopje stopt. Elk detail van wat ze denkt, doet en ziet komt aan de orde.
Niet alle lezers zullen hiervan houden, je moet een beetje geduld hebben en mee willen deinen in het hoofd van Ese. Dat valt niet altijd mee, Ese is wel wat zwaar op de hand, tobberig en ook wel erg degelijk. Je zou haar soms toe willen roepen: ‘Maak je niet zo druk, tob niet overal over, gooi je platte schoenen uit en koop eens een roze feestjurk,’ maar dat zit er bij deze vrouw niet in. Als je je als lezer overgeeft aan het denken en doen van Ese raak je echter toch in de ban van haar verhaal en dan word je ook beloond: uiteindelijk geven alle gedetailleerde beschrijvingen tezamen een completer beeld weer van Het Leven. Met een geweldig slot als apotheose. Wat betekent het om ouder te worden in een wereld die vooral jong en dynamisch moet zijn, wat blijft over van je eigen idealen, hoe leer je leven met diepe rouw, is er nog een toekomst voor deze aarde? Allemaal thema’s die ouder wordende mensen zullen herkennen (en uiteindelijk worden we dat allemaal, toch?).
De beloning van het doorlezen zit ‘m ook in de stijl. De observaties en gedachten van Ese zijn uitgebreid, vaak mooi en ook vermakelijk, net als haar conversaties met vrienden en familie. Zo zegt ze over een dierbare vriendin: ‘Haar vriendin had de gave om op een onopvallende manier haar eigen gang te gaan, vanuit een ooghoek zichtbaar, kalm maar onwrikbaar aanwezig. Een steen waar je over struikelde als je niet goed uit je doppen keek.’ Haar schuldgevoelens over dat ze nog steeds een poes heeft – slecht voor de vogelstand, de Nederlandse poezen zijn goed voor de dood van 17 miljoen vogels per jaar – weet ze na lang wikken en wegen om te buigen in: ‘Het kwam de landbouworganisaties en projectontwikkelaars wel goed uit om poezen ineens als schuldigen aan te wijzen. Maar zeventien miljoen … dat getal kon ze als vogelliefhebber toch moeilijk naast zich neerleggen.’ Of als ze tegen haar gelovige zus zegt dat ze de kruisiging van Jezus als een ‘verdwijning van het toneel’ opvat (waarop zus Dora antwoordt dat ‘de kruisiging toch moeilijk als een geruisloos verdwijnen is te beschouwen. Er zijn maar liefst vier evangelies over geschreven.’)
Kortom: even doorbijten, dit boek, maar dan heb je ook wat.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van inge drewes
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
