Vader in zijn paradijs
Toen Jan van Mersbergen zes jaar was kochten zijn ouders een hectare grond tussen de Merwede en de Maas, op fietsafstand van hun huis. Die grond, het ‘Bos’, werd zijn vaders levenswerk. Hij brengt er vrijwel al zijn vrije tijd door, vaak samen met zijn vrouw. Hij legde er bruggetjes aan, groef sloten, plantte bomen en struiken en hield kippen en konijnen. ‘Hij vormde het land om tot zijn paradijs.’ Bezoekers waren niet welkom, op sociale contacten zat de vader niet te wachten. Alleen zijn vrouw en zonen werden geduld. Inmiddels – veertig jaar later – is het landgoed opengesteld voor publiek.
Zijn zoon begrijpt niet goed hoe zijn vader zo kan leven en gelukkig kan zijn. Altijd aan het werk, altijd alleen. Die kant van zijn vader fascineert hem. Zelf is hij een sociaal dier bij uitstek, hij kan niet zonder anderen. ‘Zelfs vissen doe ik met een vriend.’ Het verschil tussen vader en zoon kan niet groter zijn. In zijn nieuwe boek, Mijn pa is nooit alleen, probeert Van Mersbergen meer inzicht te krijgen in wat zijn vader bezielde en waarom hij zijn leven zo heeft ingericht.
Het is het eerste non-fictie boek van Jan van Mersbergen (1971). Hiervoor schreef hij tien romans, een novelle, drie thrillers en overig werk zoals een lesboek en een Gouden boekje. Vier van zijn boeken zijn bekroond met literaire prijzen.
In zijn zoektocht naar het hoe en waarom gebruikt de schrijver bepaalde bronnen en invalshoeken. Hij ziet zijn vader als een soort kluizenaar, mensen die zich helemaal terugtrekken uit de bestaande wereld en hun bestaan omgooien. Hij bestudeert levensgeschiedenissen van enkele bekende kluizenaars. Zoals de ex-poppenspeler Joseph van den Berg, die ‘gekust door God’ zijn gezin verliet en sindsdien in een kippenhok woont. Of de zwerver Marcus die door verslaving zijn gezin verloor en sindsdien noodgedwongen in een tent leeft en mensen mijdt. Sint-Anadour, uit de twaalfde eeuw, een bezielde religieuze kluizenaar, die postuum een bedevaartsoord achterliet. Of fictieve personages met kluizenaarsneigingen, zoals de ‘Kluizelaar’ van Annie M.G. Schmidt, en Robinson Crusoë, gecreëerd door Daniël Defoe. Allemaal mensen die het in hun eentje rooiden, maar of ze nu vergelijkbaar zijn met zijn vader? Die blijkt veel normaler te zijn: hij had gewoon een baan, een gezin, een prima huis, en een intensieve hobby die hij graag grotendeels alleen uitoefende. Niks kluizenaar.
Ook het logboek dat zijn vader bijhield over zijn werk in het Bos is geruststellend normaal en begrijpelijk. Er staan dagelijkse notities in over wat te doen, bijvoorbeeld: ‘boerenkool uit tuin’; ‘dieren verzorgen, voederen, enz.’; ‘koffie/eten/lezen’, en heel af en toe een kleine persoonlijke aantekening die refereert aan zijn gezin. Niks vreemds aan, al is het anders dan wat de schrijver zelf nodig heeft voor een gelukkig leven.
Jan vraagt bij zijn ouders door over de motieven van zijn vader, en hij krijgt daar ook antwoorden op. Zijn vader is weliswaar minder dan zoon gebrand op sociale contacten, maar ook op zijn landschap is hij niet alleen: zijn vrouw is er vaak, er werken vrijwilligers en tegenwoordig is er ook veel aanloop van publiek. Zijn moeder blijkt de ader te zijn waardoor de sociale contacten met de familie en het dorp toch door zijn blijven lopen al die jaren. Zij heeft haar man gesteund, maar leidde ook haar eigen leven.
De schrijver blijft mild in hoe hij zijn vaders leven aanziet, en de verhouding tot zijn vader. Het leven van zijn ouders is geruststellend normaal. Zijn vader blijkt bovendien wel degelijk het landschap als een soort roeping te zien, een gift aan de gemeenschap, met de natuur als een goddelijk iets. Dat stelt Jan gerust. Okee, vader en moeder pasten niet op de kleinkinderen, waren afwezig bij belangrijke sportwedstrijden, maar eigenlijk doet dat er niet toe, concludeert hij. ‘Je hoeft elkaar misschien niet helemaal te begrijpen om toch van elkaar te houden’. En zo is het.
Het is niet het beste boek van Jan van Mersbergen, daarvoor is het té vol met kluizenaarslevens die té toevallig uitgelicht zijn, en de vele gespreksverslagen en logboeknotities maken het geheel nogal fragmentarisch en een beetje taai. Maar het zet je als lezer wel aan het denken: welke relatie heb je zelf met je ouders, hoe sta je zelf in het leven, wat zijn je drijfveren? Gecombineerd met de liefdevolle, voorzichtige toon richting zijn ouders maakt het toch een prettige leeservaring.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van inge drewes
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
