Aanpassingsvermogen en veerkracht
Wie kent ze niet, de pittoreske oude havenstadjes aan de kust van de vroegere Zuiderzee? De geschiedenis van de gevolgen van de inpoldering voor de bewoners van die stadjes en dorpen is echter minder bekend. Eva Vriend (1973), journalist en historicus, woonde in haar jeugd op Flevoland op een veehouderij. Ze heeft zich altijd afgevraagd hoe het leven was aan de andere kant van de bochtige, vroegere zeedijk.
In de vaderlandse geschiedenis was echter meer aandacht voor de aanleg van de Afsluitdijk en het leven in de nieuwe polders, dan voor de veranderingen die de bewoners van de kust en van het eiland Urk doormaakten en de oplossingen die ze vonden toen de Zuiderzee in 1932 werd afgesloten van de Noordzee. De visserij veranderde ingrijpend, het zoute water werd steeds zoeter. Veel vissers moesten op de Noordzee gaan vissen of zelfs buiten de visserij hun inkomen zien te verwerven. Hierover gaat het in Eens ging de zee hier tekeer. Aan de hand van vier mannen die de veranderingen aan den lijve hebben meegemaakt, vertelt Vriend de geschiedenis van vier families – uit Urk, Volendam, Spakenburg en Wieringen.
Dit geschiedenisverhaal is breed opgezet. Naast de vier familievertegenwoordigers laat Vriend ook andere betrokkenen aan het woord; zij interviewde zo’n honderd mensen, waarbij zij onder anderen samenwerkte met het Zuiderzeemuseum, en zij dook uitgebreid in literatuur, kranten en archieven. Afwisselend laat ze het ruimere perspectief zien en zoomt ze in op het persoonlijke aspect. Ook de veranderingen in de levens van vrouwen krijgen enige aandacht. In het eerste deel, ‘Oude zee’, gaat het over de geschiedenis tot aan 1932. Het tweede deel, ‘Nieuw leven’, vertelt de veranderingen en de aanpassingen, zowel in de visserij als daarbuiten. In het derde deel, ‘Zonder meer’, gaat Vriend in op de recente geschiedenis, waarbij zij ook gebeurtenissen die in de media veel aandacht kregen, belicht tegen een genuanceerde achtergrond. Ook wordt veel aandacht besteed aan de persoonlijke keuzes van de betrokkenen op het gebied van werk en privéleven.
De brede opzet maakt dit tot een zeer interessant boek voor een brede doelgroep. Naast de grote lijnen van de geschiedenis en de overheidsbesluiten, laat Vriend van dichtbij zien hoe deze uitpakten in het dagelijks leven van zeer uiteenlopende personen met verschillende achtergronden, en in de hechte gemeenschappen die in de loop der eeuwen gevormd zijn. Zo wordt de lezer makkelijk betrokken bij deze geschiedenis. Het nadeel is dat de veelheid aan personen soms verwarring oproept. Hierbij helpt het natuurlijk niet dat de vier mannen die in het verhaal centraal staan, Jurie, Kees, Cees en Cees heten, namen die bovendien ook in de familiegeschiedenissen steeds weer opduiken. De stambomen in het begin van het boek zijn dan ook geen overbodige luxe. Ook de overzichtskaarten van het gebied rond 1900 en in 2019 zijn behulpzaam. De indeling in 37 korte hoofdstukken en de vele foto’s maken het boek toegankelijk. Vooral het levendige en gevarieerde taalgebruik van Vriend verdient hier vermelding. Zij schakelt moeiteloos tussen journalistiek en literatuur met mooie metaforen, zoals deze:
‘De veranderingen waren als golven. Ze bleven komen en gaan, komen en gaan. Soms sloegen ze hard en driftig tegen de kust. Andere dagen brachten ze de rimpelingen die het leven aan het water z’n kalmerende cadans geven.’
Duidelijk is dat de ingrijpende veranderingen een voortdurend beroep deden op aanpassingsvermogen en veerkracht. Misschien is het deels te danken aan de aard van het vissersambacht, dat deze kwaliteiten ruim voorhanden bleken in de gemeenschappen rond de oude Zuiderzee.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Inge
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
