Onweerstaanbare plot en interessante karakters

De Zweed Leif G.W. Persson is hoogleraar criminologie en schrijver, en had met tussenpozen functies bij de top van de Zweedse politie. In de naweeën van een prostitutieschandaal rond de Zweedse minister van justitie werd hij ontslagen, en dit dreef hem bijna tot zelfmoord. Hij keerde echter terug, en was o.a. betrokken bij het onderzoek naar de moord op premier Olof Palme in 1986. Hij schreef twee thrillers met in de hoofdrol Evert Bäckström, en zes met in de hoofdrol Lars Martin Johansson. Persson heeft in Zweden meer succes dan Henning Mankell en Liza Marklund. Hij kreeg al drie keer de Zweedse prijs voor beste thriller, en ook in Finland en Denemarken viel hij in de prijzen. Het laatste woord is zijn zesde thriller rond Lars Martin Johansson, die volgens zijn collega's 'om het hoekje kan kijken'.

Voormalig hoofd van de rijksrecherche Lars Johansson is een paar jaar met pensioen en is gedeeltelijk verlamd. Maar dat houdt hem niet tegen om een oude zaak te onderzoeken, wanneer hij een verhaal hoort van zijn dokter Ulrika Stenholm. Haar vader was priester, en op zijn sterfbed vertelde hij haar dat hij tijdens een biecht gehoord had wie de moordenaar was van Yasmine, een negenjarig meisje dat vijfentwintig jaar geleden verkracht en vermoord werd. Het onderzoek was destijds niet goed uitgevoerd, omdat de politie toen alle mankracht nodig had na de moord op Olof Palme. De zaak werd dan maar in de ijskast gezet. Er was de ouders geen gerechtigheid gegeven.

Nu is er een nieuwe wet aangenomen, waardoor moordzaken na 25 jaar verjaren. De rechercheurs van het coldcaseteam hadden echter al een DNA-analyse aangevraagd om beweging te krijgen in de Yasmine-zaak voordat die verjaarde. Bij het onderzoek zijn nogal wat toevalligheden, maar Lars Johansson had al vroeg geleerd het toeval te haten. Eén keer is geen keer, maar twee keer is twee keer te veel. Hij voelde een directe en onredelijke haat jegens de dader.

Samen met zijn beste vriend Bo Jarnebring, zijn zwager Alf Hult, de hulp Matilda en Max, die hem is uitgeleend door zijn broer om hem te chaufferen, vormt hij een team. Maar als Lars de dader vindt staat hij voor een dilemma: is gerechtigheid zoals in het Oude Testament is omschreven: heb geen medelijden en eis een leven voor een leven, een oog voor een oog, een tand voor een tand, een hand voor een hand, een voet voor een voet?

Leif Persson is geliefd bij velen. Sommige critici denken, dat hij te macho en te arrogant is. Hij is ongetwijfeld door de wol geverfd en schrijft over een harde wereld, maar toch heeft hij een fijne schrijfstijl zonder grof te worden. De eerste drie delen met Lars Johansson in de hoofdrol bevatten veel maatschappijkritiek. Zijn stijl is direct en realistisch met een beetje humor. Soms schetst hij een nogal negatief beeld van de Zweedse politie, zoals in zijn boeken met de antiheld Evert Bäckström, de hoofdrolspeler van zijn andere serie, hoewel hij ook in dit laatste deel zijdelings wordt genoemd. Deze man heeft precies het tegenovergestelde karakter als Lars Johansson: hij is zeer incompetent, is een racist en seksist, is egocentrisch en lui. Hij drinkt te veel, is te dik en niet sympathiek. In Het laatste woord speelt zijn held Lars Johansson de hoofdrol, een sympathieke competente politieman, die totaal niet corrupt is. Veel van zijn zaken raken zijdelings de moord op de Zweedse minister-president Olof Palme in 1986. Persson laat de incompetentie zien van sommige politiemannen en politici en lanceert theorieën over wat er toen gebeurd kan zijn.

Perssons scherpe taalgebruik en dialogen maken hem zeer origineel. Zijn romans hebben alles wat je verwacht van goede misdaadliteratuur: een onweerstaanbare plot, een subtiele vertelwijze en interessante karakters.

De serie met Lars Martin Johansson in de hoofdrol is nu waarschijnlijk tot een einde gekomen. We kunnen ons alleen maar afvragen waar Persson nu mee zal komen. Dit boek, Het laatste woord, zet je in ieder geval aan het denken.