Lezersrecensie
Geen thriller, wel schrijnend
Lieneke Dijkzeul (1950) schreef kinderboeken, de laatste jaren legt ze zich toe op volwassenen, in het genre van de (literaire) thriller.
Pieter heeft het goed voor elkaar. In zijn baan als manager heeft hij de touwtjes stevig in handen, hij heeft een mooi huis, een luxe auto en hij tennist een paar keer in de week. Dat zijn vrouw hem heeft verlaten, is jammer, maar of hij haar echt mist?
Op een vrijdagavond gaat de bel. Als hij bijkomt, ligt Pieter in de kofferbak van zijn auto. Hij wordt opgesloten in een afgelegen boerderij, in een kale kamer, vastgebonden aan zijn bed. Hij wordt gekleineerd, vernederd en mishandeld, persoonlijke verzorging en toiletbezoek worden hem ontzegd, maar de ontvoerders laten niets los over hun motieven. Zijn opdracht is zelf het verband te leggen. Pieter denkt veel na, over mogelijkheden strategieën voor ontsnapping, maar vooral over zijn jeugd, zijn mislukte huwelijk, het ontbreken van echte vrienden, en karaktereigenschappen die zijn zakelijk succes verklaren. Enige relatie met zijn ontvoering ontgaat hem. Uiteindelijk geven de ontvoerders opening van zaken.
Dagen van schaamte bestaat uit twee delen: enerzijds de ontvoering en de ontberingen waaraan Pieter wordt blootgesteld, anderzijds de motieven van de ontvoerders, waaraan een maatschappelijk probleem ten grondslag blijkt te liggen.
Het lichamelijk ongemak van Pieter, de onmenselijke behandeling, zijn zelfreflectie, de gevoelens en emoties die daarbij loskomen, zijn beeldend beschreven. Toch blijf je als lezer een toeschouwer die zich niet vereenzelvigt met de hoofdpersoon.
Hoewel zwaar aangezet, en dat mag, is de maatschappelijke problematiek die Dijkzeul aansnijdt, herkenbaar. Teleurstelling en vooral onmacht zijn daarin belangrijke thema’s. Ook hier blijf je als lezer een toeschouwer, die wellicht hoofdschuddend kennisneemt van de eveneens beeldend beschreven scènes, maar zich toch niet direct betrokken voelt en daardoor ook weinig sympathie kan opbrengen voor de ontvoerders.
Dagen van schaamte is gepresenteerd als psychologische thriller. Daarmee wordt de lezer op het verkeerde been gezet, want aan die kwalificatie voldoet het boek niet. Dat de hoofdpersoon nadenkt over zijn leven, maakt een boek nog niet tot een psychologische thriller. Weliswaar komt de hoofdpersoon in een stressvolle situatie terecht, maar het ontbreekt aan de spanning van onverwachte wendingen of psychologische druk. Het enige echt thrillerachtige element bevindt zich op de laatste twee pagina’s, als er een getuige blijkt te zijn.
Niettemin is Dagen van schaamte een goede poging om een schrijnend maatschappelijk fenomeen aan de orde te stellen.
Pieter heeft het goed voor elkaar. In zijn baan als manager heeft hij de touwtjes stevig in handen, hij heeft een mooi huis, een luxe auto en hij tennist een paar keer in de week. Dat zijn vrouw hem heeft verlaten, is jammer, maar of hij haar echt mist?
Op een vrijdagavond gaat de bel. Als hij bijkomt, ligt Pieter in de kofferbak van zijn auto. Hij wordt opgesloten in een afgelegen boerderij, in een kale kamer, vastgebonden aan zijn bed. Hij wordt gekleineerd, vernederd en mishandeld, persoonlijke verzorging en toiletbezoek worden hem ontzegd, maar de ontvoerders laten niets los over hun motieven. Zijn opdracht is zelf het verband te leggen. Pieter denkt veel na, over mogelijkheden strategieën voor ontsnapping, maar vooral over zijn jeugd, zijn mislukte huwelijk, het ontbreken van echte vrienden, en karaktereigenschappen die zijn zakelijk succes verklaren. Enige relatie met zijn ontvoering ontgaat hem. Uiteindelijk geven de ontvoerders opening van zaken.
Dagen van schaamte bestaat uit twee delen: enerzijds de ontvoering en de ontberingen waaraan Pieter wordt blootgesteld, anderzijds de motieven van de ontvoerders, waaraan een maatschappelijk probleem ten grondslag blijkt te liggen.
Het lichamelijk ongemak van Pieter, de onmenselijke behandeling, zijn zelfreflectie, de gevoelens en emoties die daarbij loskomen, zijn beeldend beschreven. Toch blijf je als lezer een toeschouwer die zich niet vereenzelvigt met de hoofdpersoon.
Hoewel zwaar aangezet, en dat mag, is de maatschappelijke problematiek die Dijkzeul aansnijdt, herkenbaar. Teleurstelling en vooral onmacht zijn daarin belangrijke thema’s. Ook hier blijf je als lezer een toeschouwer, die wellicht hoofdschuddend kennisneemt van de eveneens beeldend beschreven scènes, maar zich toch niet direct betrokken voelt en daardoor ook weinig sympathie kan opbrengen voor de ontvoerders.
Dagen van schaamte is gepresenteerd als psychologische thriller. Daarmee wordt de lezer op het verkeerde been gezet, want aan die kwalificatie voldoet het boek niet. Dat de hoofdpersoon nadenkt over zijn leven, maakt een boek nog niet tot een psychologische thriller. Weliswaar komt de hoofdpersoon in een stressvolle situatie terecht, maar het ontbreekt aan de spanning van onverwachte wendingen of psychologische druk. Het enige echt thrillerachtige element bevindt zich op de laatste twee pagina’s, als er een getuige blijkt te zijn.
Niettemin is Dagen van schaamte een goede poging om een schrijnend maatschappelijk fenomeen aan de orde te stellen.
1
Reageer op deze recensie
