Geestig en ontroerend

Voor de negentigste editie van de Boekenweek werd geen schrijver uitgenodigd het Boekenweekgeschenk te schrijven. Het Boekenweekgeschenk 2025 is het resultaat van een novellenwedstrijd. Uit de 149 inzendingen koos de jury De krater van Gerwin van der Werf.

De androgyne Eden is de middelste van drie. Broer Johnny (20) is een wat onverschillige, stoere jongen. Hij heeft zijn school niet afgemaakt, werkt als manusje-van-alles in een garage en sleutelt aan zijn oude VW Golf die de APK ternauwernood doorkomt. Broertje Benjamin - Benji - (14) is in een depressie beland en ligt de hele dag op bed. Het enige waarvoor hij warmloopt, is astronomie.
De drie gaan ieder op eigen wijze om met de dood van hun vader.
Eden wil de neergaande spiraal waar Benji in zit, doorbreken en organiseert een uitje. Daar heeft Johnny een sleutelrol in, want hij heeft een auto.
Gedurende deze roadtrip, die zich kenmerkt door tegenslagen, leren ze elkaar beter kennen en leggen ze de basis voor een familieband. “… en wij gleden met zijn drieën door de nacht alsof we door de ruimte zweefden.”

Eden vertelt het verhaal in retrospectief. In spreektaal en gefragmenteerd, passend bij de spanningsboog van een puber. Het is duidelijk dat de drie wat ruw met elkaar omgaan, waarbij vooral Johnny grof taalgebruik niet schuwt. Wel zijn de oudste twee wat voorzichtiger in de omgang met Benji, bang dat hun kwetsbare broertje over de rand zal gaan. Eden zegt niet alles wat ze denkt, zich ervan bewust dat Johnny onmisbaar is in de onderneming. Johnny neemt geleidelijk de leiding over en laat zich soms heel even van een gevoeliger kant zien. Langzamerhand vinden de drie ruimte om ook onderwerpen aan te stippen die ertoe doen, zoals de situatie thuis, zelfdoding en genderidentiteit.

De krater is vlot geschreven, is geestig en ontroert. Binnen de ruimte van een novelle van nog geen 100 pagina’s zijn de karakters mooi uitgewerkt. De roadtrip laat de lezer hoopvol achter.
De setting, drie adolescente hoofdpersonages bij wie niet alles vanzelf gaat, geeft wellicht ook aangrijpingspunten voor jongeren om in gesprek te gaan over belangrijke levensvragen.

Van der Werf blijkt zich overigens bewust van het doel van het Boekenweekgeschenk.Eden: “Ik heb niets tegen lezen trouwens, ik vind jongens (altijd jongens) die er prat op gaan nooit een letter te lezen sukkels, het zijn vaak dezelfde jongens die er eer in stellen bij het bier drinken als laatste naar de wc te gaan. Het zijn kortom knullen die de meeste kans hebben op een nat kruis.”