Vakmanschap, maar niet vernieuwend
Fantasyauteur Tad Williams (1957) schreef tussen 1988 en 1993 de serie Heugenis, Smart en het Sterrenzwaard, en beloofde zichzelf daarna om niet meer terug te keren naar de wereld van Osten Ard. Na aandringen van zijn fans is hij nu, ruim twintig jaar later, toch gezwicht.
Het Hart van Steen (The Heart of What Was Lost) vormt de link tussen Heugenis, Smart en het Sterrenzwaard, en De Laatste Koning van Osten Ard. Dit tussenboek beschrijft de nasleep van de oorlog uit Heugenis. Het elfenras van de Hikeda’ya trekt terug naar de stad Nakkiga, maar hertog Isgrimnur laat het er niet bij zitten. In een schaakspel aan zetten ontvouwt zich een eindspel tussen elfen en mensen. De lezer volgt het verloop van deze oorlog door de ogen van drie personages: de hertog Isgrimnur, huurling Porto, en de elf Viyeki. Alle drie zijn ze op hoog of laag niveau verwikkeld in hun leger en in de gebeurtenissen die zich ontvouwen.
Dat Williams zijn vak beheerst, moge duidelijk zijn. De mogelijkheden van high fantasy zijn bepaald geen mysterie voor de beste man. Wat dat betreft is Het Hart van Steen een absolute verademing om te lezen, want Williams weet wat hij doet. Ondanks de complexiteit van Osten Ard zijn er geen ellenlange exposities: alles wat niet direct relevant is, wordt uiteengezet in een appendix. Echter, high fantasy is immers ook voor de doorgewinterde lezer geen mysterie meer. Wie een nieuwe insteek op het aloude genre verwacht, zit hier verkeerd. Of dat een voordeel of een nadeel is, is een goede vraag.
Het Hart van Steen is een gesloten cirkel. Er is een soort eenheid in tijd, plaats en handeling, niet strikt, maar met een heldere afbakening. De verwijzingen naar het vorige boek hinderen niet. Het Hart van Steen staat goed op zichzelf. Dat komt omdat het verhaal zo duidelijk op één pad blijft. Geen flashbacks, flashforwards, of raadsels die je in je achterhoofd ook nog eens op moet zien te lossen. Nee, deze ene oorlog, en dat is het. Je leert de personages kennen in deze situatie. Wie ze hiervoor waren, doet er nauwelijks toe. Het gehele verhaal is een momentopname, en voor een wereld en een verhalenreeks zo complex en lang als deze, is dat een uitstekende keuze voor een tussenboek. Williams’ koele, soepele schrijfstijl (een ode aan vertaalster Erica Feberwee!) is daarbij een verrijking.
De compactheid van het verhaal maakt dat er weinig ruimte is voor complexe ontwikkelingen. Eén ding is duidelijk na het lezen van Het Hart van Steen, want je wordt constant met het moraal van het verhaal om de oren geslagen: war is hell. Je kameraden en vrienden sneuvelen, trauma’s stapelen zich op, en zelfs toekomstige geschiedschrijvers voelen al deze gruwelen tot in hun botten. Je weet het op de eerste bladzijde en je weet het nog steeds op de laatste bladzijde. Het is een mantra dat na verloop van tijd in herhaling valt. Als dit een bijwerking is van de eenheid van het boek, dan is hij echter wel voor lief te nemen.
Er is een aantal dingen dat alsnog blijven knagen. De ontzaglijke eerbied voor tradities, rangen en standen, of de traditionele manier waarop man en vrouw tegenover elkaar worden gezet. Het oppakken van een verhalenreeks na vijfentwintig jaar stilte, had een kans kunnen zijn om te kunnen reflecteren, zowel op de waarden en normen van Osten Ard, als op onze eigen veranderde tijd. In hoeverre is dat gebeurd? Het geeft stof tot nadenken; misschien hadden zelfs kleine vernieuwingen in het oude genre toch een toevoeging gevormd.
Het Hart van Steen bevat niets vernieuwends, niets wat we niet al kennen – maar ook met oude middelen en het vakmanschap van storytelling weet Williams een zorgvuldig uitgedacht hoofdstuk aan Osten Ard toe te voegen. Of de lezer daar genoegen mee neemt, lijkt een kwestie van smaak en fan-gehalte.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Iris Spanbroek
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
