Xuno maakt potentie niet waar

Xuno stond in 2012 op de shortlist van de ‘Dromen en Demonen’-schrijfwedstrijd van uitgeverij Luitingh, en is in 2016 bij Celtica Publishing uitgegeven. Het fantasyverhaal van Maite Donker gaat over de sha Xuno en haar beschermelinge Eleanor. Donker vindt het belangrijk ‘dat verhalen haar horizon verbreden en onmogelijke dingen mogelijk maken’. Is dit het geval in Xuno?  

Xuno en Eleanor zijn al vijf jaar op zoek naar hun clan. Ze zijn op weg naar Mag Mell, de hoofdstad van het continent, als ze worden aangevallen door een geest. In een herberg ontmoeten ze de priester van Tarok, waarna ze samen verder reizen. In Mag Mell worden ze naar de Steeg gestuurd, het slechtste en ruigste deel van de stad, om een boodschap af te leveren.  

De Gouden Elite, de sterkste en meest loyale vechters van Mag Mell, blijken zich in de Steeg te bevinden, en de priesters van Mardimor zijn er niet meer welkom. Er is duistere magie gaande, en Xuno en Eleanor worden aangewezen om het mysterie op te lossen in ruil voor informatie over hun clan. Deze queeste is niet zonder gevaar en daar komen ze al snel achter.  

Er wordt gezegd ‘Don’t judge a book by its cover’, maar de cover is wel het eerste dat opvalt. De afbeelding op de cover van Xuno maakt nieuwsgierig en past bij het verhaal. De afwerking is wel minder: niet alleen is er geen NUR-code te vinden, de barcode van het boek is pixelig. Dit is – zeker voor een eerste indruk – jammer. Dit geldt ook voor de spel- en taalfouten door het verhaal, zoals “ik wordt beloond met haar gelach” of “Stilletje kijk ik toe hoe ze slaapt”. Dit soort fouten zijn storend tijdens het lezen en hadden voorkomen kunnen worden.  

De schrijfstijl leest ook niet lekker weg. Donker heeft de neiging om haar zinnen met een bijzin te starten, maar ook om haar zinnen daarvoor te onderbreken. Hierdoor krijg je veel informatie die de loop van het verhaal vertraagt. Op het begin leest het alleen vervelend, maar gaandeweg gaat het steeds meer opvallen en begint het af te leiden van het verhaal.  

Donker schrijft met veel detail, van “roestkleurige koeien” tot een “knorrig rijdier”. Hierdoor is het verhaal heel visueel en is het net alsof je mee op reis bent met Xuno en Eleanor. Toch wordt er vooral gelet op de directe omgeving, deze is zeer gedetailleerd beschreven. Sommige andere details, zoals wat een Sha precies is en hoe de wereld in elkaar zit, worden pas veel later duidelijk. De world-building is niet erg sterk; er wordt verwezen naar twee werelden, Terria en Ianna, maar deze worden nauwelijks toegelicht.  

De plot heeft potentie, maar meandert veel. Door de vele extra informatie is het verhaal vaak verwarrend en wordt het niet echt spannend. De lezer wordt van links naar rechts geslingerd zonder de mogelijkheid te krijgen om echt betrokken te raken bij het verhaal. Hierdoor is het moeilijk om de aandacht erbij te houden en leg je het boek snel weg. De ontknoping is verrassend en biedt hoop voor een vervolg.  

Xuno is een sterk personage met veel wilskracht. Ze weet wat ze wil en is bereid om door het vuur te gaan voor Eleanor en het vinden van hun clan. Dit is bewonderingswaardig, maar ook redelijk cliché. Ze wordt voornamelijk geleid door woede en maakt vrij weinig ontwikkeling mee door de roman heen, tot op het einde.  

Ondanks het sterke personage van Xuno weet deze YA-roman niet te overtuigen. De schrijfstijl leest niet fijn en de plot is niet spannend genoeg om de aandacht vast te houden. Mocht er een vervolg komen, wat geen verrassing zou zijn met dit einde, is een strakke redactie geen overbodige luxe.