Grijs is een lichtend voorbeeld. In al haar tinten!

Shorties; een reeks toegankelijk geschreven novelles, speciaal ontwikkeld voor jongeren die zich laten ontmoedigen door dikke boeken. Carlie van Tongeren trapte in 2020 de reeks af met de rake novelle Het zusje van. Haar nieuwste novelle Grijs is de vierde in de rij - en minstens zo impactvol.

In Grijs komen twee jongeren aan het woord: een meisje dat met grensoverschrijdend gedrag te maken kreeg en een jongen die niet wist dat hij een grens over ging. Grijs is allesbehalve zwart-wit verhaal over consent. Na een avond dansen en flirten tijdens het laatste strandfeestje van de zomer, lopen Chaja en Wes samen de duinen in. Beiden houden echter een ander gevoel over aan wat er daar gebeurt. Wes is trots op zijn verovering, hoewel hij weleens betere seks heeft gehad. Chaja had iets heel anders voor ogen toen ze meeliep en geeft zichzelf er de schuld van dat ze Wes niet heeft gestopt. Wat is de impact van deze avond als ze elkaar weer zien op school?

Grensoverschrijdend gedrag. Een onderwerp dat heus niet alleen van deze tijd is. Maar wel één dat eindelijk een luidere stem heeft in de maatschappij van nu. Het is een ontzettend kwetsbaar, maar daardoor des te belangrijk, thema dat bespreekbaar moet zijn en blijven. Zeker voor jongeren.

Verteld vanuit meerdere perspectieven belicht Van Tongeren de situatie vanuit verschillende invalshoeken. Een verhaal dat niet zwart-wit is, maar vele grijstinten kent. Hoewel Chaja het middelpunt van het verhaal is, heeft Van Tongeren óók oog voor andere kant van het verhaal. Want achter de daad van Wes, schuilt ook een zekere kwetsbaarheid. Het is een waardevolle keuze van Van Tongeren om ook die “grijstint” een stem te geven in het boek. Haar schrijfstijl is toegankelijk en aantrekkelijk voor de doelgroep. De novelle leest heel soepeltjes weg, en kan in een dag tijd met een voldaan gevoel uitgelezen worden. Een schot in de Shortie-roos dus.

Iets minder te spreken ben ik over de titel en cover. Ja, de gedachte erachter dat een verhaal nooit helemaal zwart-wit is, is mooi gevonden. Maar wie een boek beoordeelt op de cover, zal dit verhaal zomaar eens (onterecht!) links kunnen laten liggen. Zowel de titel als de cover zeggen eigenlijk niets over de inhoud van het verhaal. Maar aan de andere kant: dat is misschien ook wel juist de (bedoelde of onbedoelde) boodschap van dit boek. Wat je aan de buitenkant niet ziet, wil niet zeggen dat het er niet is..

De uitwerking van dit gevoelige thema is goed geslaagd. Met goed neergezette personages die passen in de belevingswereld van generatie Z. Het verhaal niet te hartgrondig dat het afschrikt, ook niet te geromantiseerd dat het cliché wordt. Gewoon goed gedoseerd en realistisch genoeg om in het echte leven een gesprek over aan te wakkeren. Stof om serieus over na te denken. Misschien dat Van Tongeren niet helemaal geslaagd is in het levendig laten aanvoelen van de rauwheid van de emoties van de karakters. Daarvoor is deze shortie dan toch wellicht te dun. Tóch raakt zij wel degelijk een gevoelige snaar. Zeker met haar nawoord, waarin zij dapper vertelt over haar eigen ervaring met grensoverschrijdend gedrag. De talloze discussievragen achterin het boek maken dit een geschikt boek om in te zetten voor burgerschapsonderwijs aan jonge scholieren. Want hoe belangrijk is het om dit thema een stem te geven! Van Tongeren heeft hier met succes een mooi steentje aan bijgedragen.