Meer dan 5,9 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Het boek die mij niet binden kon

Jacob Pol 11 juli 2023
Deze klassieker ‘Berlijn Alexanderplatz’ van Alfred Döblin (1878-1957) kwam in 1929 uit in Duitsland en belandde slechts een aantal jaren later op de beruchte boekenstapel die verbrandt werd op tien mei 1933 op de ‘Bebelplatz’. Ergens in mijn jeugdjaren belandde het boek op mijn netvlies en Rainer Werner Fassbinder, een van de Duitse grootste filmcineasten, maakte er een veertien-delige serie over en ik besloot om dit boek nu eindelijk eens te gaan lezen en nam het mee op onze langeafstand fietstocht van zo’n 1500 kilometer en het viel niet mee om er in te blijven lezen. Döblin neemt je aan de hand van Franz Biberkopf die na zijn gevangenisstraf vanwege het vermoorden va zijn vrouw uitgezeten te hebben terugkeert in de maatschappij middenin Berlijn met vele goede voornemens om op het rechte pad te blijven. Het chaotische, het morele verval, de straffeloosheid van Berlijn in die jaren en het om zich heen grijpende nationalisme wordt op een treffende wijze beschreven. Vrouwen worden doorgegeven, diefstallen kunnen ongehinderd plaatsvinden evenals heling daarvan. Langzaam maar zeker wordt Biberkopf meegezogen de onderwereld weer in, het lukt hem niet om zich daar los van te maken en raakt totaal verslagen als de crimineel bij wie hij wanneer het om vrouwen gaat als mentor van optreedt zijn geliefde vriendin waar hij van houdt vermoordt. Ondertussen word je overspoeld door krantenartikelen, toespraken, liedjes en een uitvoerige uitleg hoe het er in een slachterij die koeien, kalven en varkens vermoordt en tot vlees verwerkt, er aan toegaat. Deze verschillende perspectieven moeten samen met de verschillende individuen van waaruit het verhaal beschreven wordt het verhaal vorm geven en voortstuwen terwijl het bij mij het omgekeerde effect had van afhaken, vermoeiend als die gezochte tussendoortjes. Uiteindelijk het boek uitgelezen weggelegd in een lade van een nachtkastje in een hotel waar wij op dat moment verbleven. Blij dat ik het achter me kon laten en het gewicht van het boek niet verder meer hoefde mee te slepen. In het nawoord valt te lezen dat dit het enige boek is van Döblin wat de tijdgeest overleefde. Zijn andere boeken zijn in de vergetelheid gezonken. Döblin moest vluchtten voor de nazi’s en leefde twaalf jaar in het buitenland. Terugkerend naar Duitsland na de oorlog maakte hij de fout door niet ‘Suhrkamp Verlag’ die al zijn boeken wilde heruitgeven het recht van uitgeven te gunnen niet beseffende dat deze kleine nieuwe uitgever een van de belangrijkste van Duitsland zou worden. Hij stierf daarbij een wereldklassieker achterlatend voor de mensheid waarin hij boeven, moordenaars en hoeren in het waanzinnige Berlijn van de eind jaren twintig een plek geeft met daarin een verwevenheid van alle ontwikkelingen van die tijd en door dit binnen het verhaal te combineren. Het lukte mij niet om mij aan dit verhaal te binden.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Jacob Pol

Gesponsord

Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.

Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.

'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19

Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.

Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk

Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.

Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.

Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug. 

Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!

Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.

De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!

De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.

Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.

Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.

Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!

Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.

Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.

Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.

Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.

Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.

In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.

De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.

Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!