Sans Dieu / Sang Diû

Het ritme, de toon, de taal, de gevonden woorden die prachtige ingetogen rustige bewogen zinnen vormen die leiden tot een kleinood waarin je blijft lezen en die een ontwikkeling krijgt naarmate het einde nadert die de roman omkeert en dan nogmaals een wenteling maakt die het op de grens van het ongelofelijke komt. Philippe Claudel zijn ‘Het kleine meisje van meneer Linh’ is een heerlijk boek om te lezen. De schrijver die pas in mijn leven terecht kwam met zijn doorwrochte roman ‘Een Duitse fantasie’ die je bleef afvragen zijn dit losstaande verhalen of toch één geheel?, waarna ik andere boeken van hem opzocht en las met als voorlopig hoogtepunt ‘Het verslag van Brodeck’. ‘Grijze zielen’ waar hij mee doorbrak is zondermeer een plezier om te lezen. ‘Alles waar ik spijt van heb’ eveneens een prachtig gecomponeerd verhaal terwijl ik ‘Rivier van vergetelheid’ een saai, eentonig, zeurderig verhaal vond en weet nog dat ik vol verwachting aan laatste boek ‘Schemering’ begon die teveel voortbouwde op constructies van zijn eerdere succesverhalen als ‘Brodeck en Grijze zielen’ en waarin hij de fout maakt door aan het eind te veel verklaren en niets aan de lezer over te laten en dit gebeurt in kleinood eveneens, hij had ergens anderhalve bladzijde eerder moeten stoppen. Schrijven kan Claudel hij neemt je met weinig woorden de ellende binnen die de vluchteling voor oorlog overkomt, fragmentarisch zet hij een geheel nieuwe kleur- en geurrijke wereld voor je neer waarin zijn ballingschap en ontheemding door zijn alleen zijn met zijn kleindochter waarin hij de taal niet verstaat je doet voelen hoe het moet zijn om van je land, je plek te moeten vluchten waarin slechts een enkeling een hand wil uitsteken. Bijzonder aangrijpend mooi verhaal met een ontwikkeling aan het eind die je niet vermoed, hoe verrassend je op het verkeerde been zit en dan … jammer op tijd stoppen is toch ook weer een kunst op zich.