Wat is er die nacht eigenlijk gebeurd?

Herfstdaden van Anders de la Motte is het tweede deel van een serie, gesitueerd op het platteland van Skåne, in Zuid-Zweden. Deze thriller is na deel een, Het einde van de zomer, als standalone te lezen. Zijn eerdere Game-trilogie speelde zich af in de Stockholmse onderwereld.

Wat is er eigenlijk die nacht gebeurd, is een vraag die door het hele boek een cruciale rol speelt. Wanneer Simon Vidje, na een kampeernacht met vrienden ter afsluiting van de zomer, dood wordt aangetroffen in het water bij de oude steengroeve, blijft deze kwestie zeventwintig jaar sluimeren onder de dorpsbewoners. Met name voor de ouders van Simon, die nog altijd twijfelen aan de doodsoorzaak terwijl het volgens de politie een tragisch ongeval was. In de herfst van 2017 wordt Anna Vesper aangesteld als de nieuwe hoofdinspecteur – en gaat samen met haar tienerdochter Agnes wonen in het oude atelier van Simons vader. Anna was een succesvol rechercheur in de grote stad maar is na de omstreden dood van haar ex-echtgenoot gevlucht naar het platteland. Wanneer Simons moeder voor haar zielenrust een dringend beroep op Anna doet om de waarheid omtrent haar zoons dood te achterhalen, is ze aanvankelijk terughoudend als ze merkt dat niemand zit te wachten op het oprakelen van oud zeer. Ze stuit op een muur van zwijgzaamheid en onwil, waardoor ze het vermoeden krijgt dat er meer aan de hand is dan men prijsgeeft. Daarbij laat haar eigen verleden haar niet los. Niemand, en vooral de toenmalige vrienden van Simon, zijn bereid erover te praten. Er spelen allerlei belangen die door de gemeenschap beschermd worden en sommige bewoners steken hun vijandigheid jegens Anna niet onder stoelen of banken. Anna krijgt nauwelijks een voet tussen de deur, maar er eenmaal van overtuigd dat er grote geheimen in de gemeenschap verborgen liggen, laat ze zich niet kennen en gaat door met haar onderzoek. Maar ten koste van wat?

De auteur heeft een dikke vijfhonderd pagina’s nodig gehad om deze geschiedenis uit de doeken te doen. In de proloog neemt hij je mee naar die cruciale nacht in 1990, maar laat je in het ongewisse wat er toen werkelijk gebeurde. Om de problematiek inzichtelijk te maken, bouwt de la Motte het verhaal degelijk en gestaag op. Je zou het saai kunnen noemen, maar wie van Scandinavische thrillers houdt zal dit zeer op prijs stellen. De personages worden wel wat snel achter elkaar geïntroduceerd, waardoor je soms even moet terugschakelen. Wanneer bekend is wie wie is, begint het ontrafelen van een mysterie dat een dorpsgemeenschap, ondanks dat ze dat nooit zullen toegeven, al zeventwintig jaar in de greep houdt.

De hoofdstukken zijn kort en krachtig en er wordt steeds afgewisseld van perspectief. Dat is even wennen, maar de la Motte verstaat de kunst om de rode draad goed vast te houden. Dat geldt niet altijd voor de spanningsboog, soms kakt het verhaal een beetje in, met name als sommige situaties te veel worden uitgemolken. Maar het blijft overeind: de ware toedracht houdt de auteur tot op de laatste – ongemeen spannende – bladzijden geheim. De ontknoping is zondermeer buiten verwachting. Dat het soms ietsje te langdradig geschreven is, doet niet af aan het verhaal.

De levendige en beeldende verteltrant en de realistische sfeer die de auteur schetst over een hechte dorpsgemeenschap, vragen om het doorlezen en meepuzzelen met de volhardende Anna in de queeste over wat er die nacht werkelijk is gebeurd. Herfstdaden is een dikke vijfhonderd pagina’s waard. Prachtig geschreven.