Blijf bij je verhaal

Bestsellerauteur Ruth Ware heeft wereldwijd succes met haar psychologische thrillers. Haar derde thriller, Het leugenspel, beloofde door de critici nog beter en subtieler te zijn dan Een donker, donker bos en De vrouw in suite 10. Het schrijftempo ligt vrij hoog: haar debuut is uitgekomen in 2016. Wordt Ware een tweede M.J. Arlidge? Of zakt het hierna in?

In Het leugenspel draait het allemaal om, hoe kan het ook anders, leugens. Isa, de verteller in deze psychologische thriller, vertrekt naar een kostschool in het saaie kustdorp Salten, een plaatsje aan rivier de Reach. In de trein ontmoet ze Kate en Thea, twee oudere leerlingen van dezelfde school. Isa deelt een kamer met Fatima en al snel ontstaat er een vriendschap tussen die vier. In hun vrije tijd, maar ook stiekem ’s nachts, zijn ze te vinden in de watermolen aan de Reach: het huis van Kates vader die kunstenaar is en tekenles geeft aan hun school. Isa en Fatima worden direct ingewijd in een spel dat Kate en Thea spelen: het leugenspel dat maar uit drie regels bestaat. 1. Vertel een leugen, 2. Blijf bij je verhaal, 3. Word nooit betrapt. Als er op een dag iets ingrijpends gebeurt, wordt het spel een serieuze zaak. Hun leugen wordt een collectief geheim dat ze hun leven lang zullen moeten dragen.

Zeventien jaar later krijgen Isa, Thea en Fatima een verontrustend appje van Kate met de boodschap: ‘ik heb jullie nodig’. Op stel en sprong vertrekken de vriendinnen naar de watermolen, waar Kate nog steeds woont. Door een verschrikkelijke vondst op het strand worden de vier vriendinnen teruggeworpen op het verleden. Komt die ene grote leugen dan toch nog uit? Of kunnen de vrouwen zich nog steeds houden aan regel twee: blijf bij je verhaal?

Het begin is veelbelovend. Het simpele berichtje van Kate roept meer vragen op dan er antwoorden zijn. Als Kate de reden van hun komst heeft uitgelegd, zakt de spanning behoorlijk in en er is nog driekwart boek te gaan. Toch is het raadzaam om de neiging het boek te sluiten nog even te onderdrukken. Na verder lezen blijkt dat de auteur nog een aantal verrassingen in petto heeft. Continu speelt ze een spelletje met haar personages maar ook met de lezer. Wie vertelt de waarheid en wie niet? Langzaam slaat de stemming om en worden onschuldige leugentjes getransformeerd naar de geheimhouding van een vreselijke waarheid. In een psychologisch spel wordt de lezer op het verkeerde been gezet, maar ook de personages zelf raken verstrikt in de leugens die ze al zo lang hebben verdrongen. De couleur locale van een strenge kostschool versus de bohemienachtige sfeer van de watertoren vormt het spanningsveld tussen goed en kwaad.  

Het leugenspel zit oerdegelijk in elkaar, zonder losse eindjes en is geschreven dichtbij de beleving van de personages, waardoor ze levensecht overkomen. De opbouw naar het einde is zorgvuldig uitgewerkt, zonder veel haast wordt langzaam duidelijk in wat voor een heikele situatie de eens zo innig bevriende schoolmeisjes zich hebben gemanoeuvreerd. Door de ruime aandacht voor de psychologische kant van vraagstukken als geheimhoudingsplicht, schuld, leugens, beloften en waarheidsvinding, is de spanningsboog niet altijd even strakgespannen. Een klein minpuntje voor een auteur die het wel presteert om drie keer op rij een psychologische thriller van formaat af te leveren.