Een literaire thriller met weinig spanning
Matti Y. Joensuu (1948-2011 Finland) werkte als rechercheur bij de politie in Helsinki. Na een korte onderbreking als journalist voor een avondkrant, keerde hij terug bij de politie, waar hij tot 2006 gewerkt heeft. Hij had als auteur al naam gemaakt met de serie over inspecteur Timo Harjunpää, die tussen 1976 en 1993 verschenen is. Veel van zijn boeken zijn verfilmd of bewerkt voor televisieseries. Hij ontving diverse literaire prijzen waaronder in 1982 de Finse Staatsprijs voor Literatuur. Zijn boeken zijn in dertien landen vertaald. De ijzeren kamer is zijn laatste boek. Joensuu is op 4 december 2011 in zijn huis te Valkeakoski overleden.
Op een warme zomerdag onderzoekt inspecteur Timo Harjunpää de wiegendood van een pasgeborene. De ouders zijn ontroostbaar en samen met de crisisdienst krijgt de politie de situatie nauwelijks onder controle. Als blijkt dat de vader Harjunpää uit zijn verleden kent en hem de Engel des Doods noemt, ontstaat er een ongemakkelijke situatie omdat de inspecteur zich de zaken, waaraan de jonge vader refereert, niet direct kan herinneren. Terwijl ze wachten op de begrafenisondernemer krijgt de inspecteur een oproep om naar een oude wijk in Helsinki te komen, waar het lichaam is gevonden van een oudere vrouw, die al enige dagen dood ligt in haar chique appartement. Op het eerste oog lijkt er niets verdachts aan haar overlijden en gaat de politie uit van een natuurlijke dood totdat de technische recherche zaken aan het lichaam ontdekt, die onmiskenbaar duiden op een misdrijf. Wanneer er kort daarna nog een vrouw onder dezelfde omstandigheden wordt gevonden, en men er voorzichtig vanuit gaat dat dit wel eens het werk kan zijn van een seriemoordenaar, openen Harjunpää en zijn team de jacht op de dader. De inspecteur raakt aanvankelijk zeer gefrustreerd omdat ze door gebrek aan aanwijzingen compleet in het duister tasten, tot ze na DNA-onderzoek eindelijk een aanknopingspunt in handen krijgen. Ze raken verzeild in de wereld van betaalde seks en nadat ze een man hebben opgepakt, die naast zijn beroep als masseur ook zijn diensten aanbiedt als gigolo, menen ze de moordenaar te hebben gevonden.
Uit menswaardig oogpunt en begrip voor de dwalingen van de geest, laat Joensuu zijn inspecteur spreken vanuit het hart van de mens Harjunpää die, na jarenlange ervaring bij de politie, zich niet heeft laten afstompen door de vele zedenzaken die hij behandeld heeft. En net zoals in andere Scandinavische thrillers wordt er naast de uitgebreide beschrijving van daders en slachtoffers, ook veel aandacht besteed aan de privélevens van de politiefunctionarissen. Hierdoor zou De ijzeren kamer een extra dimensie moeten krijgen net zoals bij veel andere Scandinavische thrillers gebruikelijk is: een groot aantal levensechte personages die figureren in een waanzinnig spannende en goed uitgewerkte plot. Helaas is de plot van De ijzeren kamer flinterdun gesneden, waardoor de verhaallijn meer ten dienste staat van de literaire hoogstandjes dan andersom. Fans van Joensuu zullen direct zijn stijl uit zijn eerdere boeken herkennen, en zullen dan ook dit boek met veel smaak tot zich nemen. Maar als je deze thriller op zichzelf leest, zul je teleurgesteld zijn door de matige spanning waarmee het verhaal is opgebouwd. Het mogelijke daderprofiel, dat in het begin zorgvuldig is opgebouwd en beschreven, houdt een belofte in die op het einde niet als een verrassing wordt ingelost. Hoewel de auteur getracht heeft de cirkel rond en sluitend te maken, kwam dit nogal gekunsteld over.
Waarom is dit boek dan toch de moeite van lezen waard ook al bestaat soms de neiging tot doorbladeren? Voornamelijk vanwege de ademloos mooie beschrijvingen van de omgeving en de fijnzinnige karakterschetsen van de personages. Zonder een woord te veel, lijken deze zo aan je voorbij te trekken: tragisch zonder een enkele overdreven snik, vrolijk zonder een enkele gemaakte lach. Daarnaast is het een grote verdienste van de auteur dat hij in zijn observerende en analyserende rol zich nergens tot een waardeoordeel heeft laten verleiden.
Ondanks dat de spanning hier en daar wat te wensen overlaat, is dit boek zeker sterrenwaardig op literair thrillergebied. Voorts mag de auteur vereeuwigd worden voor zijn humane visie op, en zijn mededogen voor, de mens die leeft aan de zelfkant van de samenleving.
RIP Matti Y. Joensuu!
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Jacqueline Coppens
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
