Een familie met een akelig geheim

Matt Haig is geboren in Sheffield, Yorkshire. Hij studeerde Engels en geschiedenis aan de Hull University. Tegenwoordig woont hij met zijn gezin In New York. Haig schrijft kinderboeken waarvoor hij diverse prijzen ontving. Zijn drie succesvolle romans zijn in meerdere talen vertaald. De vertaalrechten voor Een ongewone familie zijn aan meer dan twintig landen verkocht. Voor de jonge lezers is er in Groot-Brittannië een 'Young Adult' versie van verschenen.

Aan Orchard lane, een straat in het rustige dorpje Bishopthorpe, woont de familie Radley. Vader Peter, moeder Helen, zoon Rowan en dochter Clara leiden een onopvallend leven. De kinderen gaan naar het voortgezet onderwijs, Peter is dorpsarts en Helen houdt zich bezig met damesclubachtige activiteiten. Hun leven kabbelt voort en de familiebesognes zijn niet anders dan in een ander gemiddeld gezin. Wat de dorpsgenoten niet weten is dat de familie Radley ‘geheelonthouders‘ zijn geworden en hun vorige vampierbestaan hebben afgezworen. Hun kinderen zijn hiervan onwetend gehouden, en behalve dat deze een zwakke constitutie hebben, niet tegen veel zonlicht kunnen en er bleekjes uitzien, groeien ze op als normale pubers. Totdat Clara tijdens een feestje wordt aangevallen door een jongen van school, die zich aan haar wil vergrijpen. Clara raakt compleet in paniek en haar ware aard komt naar boven: ze verscheurt hem en doet zich te goed aan zijn bloed. Helen en Peter zijn zwaar geschokt en Peter roept de hulp in van zijn broer Will, die in de vampierwereld berucht is om zijn bloeddorstige daden. Het bestaan van de Radleys staat volledig op zijn kop, temeer als ook binnen de familie een goed bewaard geheim naar de oppervlakte drijft.

Op de cover staat dat Een ongewone familie een satire is over een familie met een bloedstollend geheim. Een geheim dat vrijwel meteen duidelijk is voor de lezer. De Radleys zijn vampiers. De naam lijkt niet willekeurig gekozen en verwijst naar het ondergrondse leven van knagend ongedierte. Om de ironie kracht bij te zetten, lezen we mee in het 'Handboek van onthouders', dat moet voorkomen dat bloedzuigers, die eenmaal gekozen hebben voor onthouding, ooit nog in de verleiding zullen komen. Al snel wordt duidelijk dat het bloed kruipt waar het niet gaan kan. Met een beetje fantasie zou je bloed drinken kunnen zien als een symbool voor elke verslavende verleiding die op je levenspad komt.

Door verschillende verwijzingen naar de popmuziek en de literaire wereld suggereert de auteur dat veel beroemdheden eigenlijk vampiers in rust zijn, dat er een levendige onderwereld van vampiers bestaat en dat er, naast justitie en politie, een genootschap actief is dat inspringt bij moorden die door vampiers zijn gepleegd. Ook hierin verwijst de auteur naar een pact dat gesloten is met de duivel. In de persoon van broer Will, die zijn vampierbloed ongebreideld laat stromen, is het kwaad en de verleiding gepersonifieerd. Door zijn onorthodoxe methoden en het inspelen op de eeuwige zwakte voor bloed ondermijnt hij de principes van zijn broers familie, met verstrekkende gevolgen.

Oppervlakkig gezien leest Een ongewone familie als een doorsnee familiekroniek met een akelig geheim. Elk huisje heeft zijn kruisje en ook de Radleys ontkomen er niet aan. De vampierwereld staat model voor de verdorvenheid van de samenleving en de burgerlijke kleingeestigheid als het gaat om alles wat afwijkt van standaardnormen en -waarden. Hoewel er weinig spanning wordt opgebouwd en het verhaal eigenlijk voortkabbelt, weet de auteur toch te boeien door de verschillende lagen waaruit het boek is opgebouwd. Bedoeld als een satire, leest Een ongewone familie meer als een onderhoudende vertelling met een vette knipoog. Daarnaast is het goed geschreven en de onwaarschijnlijke waarheden worden, voor zover je van feitelijke onderbouwing kunt spreken, zeer geloofwaardig neergezet. Wie niet zo’n nuchtere geest bezit, zou er bijna in gaan geloven. Door veel sympathie te kweken voor de aardige familie Radley en ze allesbehalve eenduidig als een bende monsters neer te zetten, kan de lezer zich zelfs met de personages identificeren.

Het vermoeden rijst dat Matt Haig wil aantonen dat welke onthouding je ook nastreeft, de ware aard niet verloochend kan worden. En daar is hij in geslaagd. Een originele plot, zo alledaags beschreven dat je bijna vergeet dat het horror is. Een ongewone familie is de moeite van het lezen waard, ook al is dit niet direct het genre waarvan je bloed sneller gaat stromen. De smakelijke details wil ik u onthouden. Proeven, dit boek!