Een nieuw geluid uit een oude loftrompet

Zelden valt er weinig tot niets aan te merken op een thrillerdebuut en al helemaal niet als de auteur zich waagt aan een spannend verhaal met een omvang van 400 bladzijden. Het kritische oog staat extra op scherp bij het opduiken van deze nieuweling uit de contreien van de grote Scandinavische auteurs.
Viveca Sten (1959) is juriste en woont met haar man en drie kinderen in Stockholm. Haar familie brengt al sinds 1917 de zomers door op het eiland Sandhamm, waar haar debuut, Stille wateren, zich voornamelijk afspeelt.

Het is volop zomer op het idyllische Sandhamm, en door de nadering van de midzomernacht loopt het dunbevolkte eiland, onderdeel van de prachtige scherenkust voor Stockholm, vol met vakantiegangers. Op een dag wordt de rust ernstig verstoord als er een lijk aanspoelt van een onbekende man die, naar later blijkt, maanden in het water heeft gelegen. Als een week later er op het eiland een vermoorde vrouw wordt gevonden, staat de politie voor een raadsel. Aanvankelijk lijkt er geen verband te zijn tussen deze twee slachtoffers, noch dat ze enige connectie hebben met het eiland. Onder de bewoners heerst grote onrust over deze doden, en helemaal als onderzoek uitwijst dat ook de man om het leven is gebracht. Niemand van de eilanders schijnt de slachtoffers te kennen. Bang voor de terugloop van toeristen, wil men dat dit mysterie zo snel mogelijk wordt opgelost. Inspecteur Thomas van de plaatselijke politie wordt aangewezen voor het onderzoek omdat hij als enige de scherenkust al vanaf zijn vroege jeugd kent en er zelf een vakantiehuisje bezit. Tijdens zijn onderzoek bezoekt Thomas regelmatig zijn jeugdvriendin Nora, die met haar man en twee zoontjes de vakantie doorbrengt in hun huisje op Sandhamm. Nora is bovenmatig geïnteresseerd in de vondst van de lichamen en wil Thomas graag van dienst zijn met informatie over de nogal gesloten eilandbewoners. Na een direct gestart huis-aan-huisonderzoek tast het team na enkele weken nog steeds in het duister en richt het zijn pijlen op de directe leefomgeving van de slachtoffers. Het spoor kan immers niet anders dan leiden naar een dader of daders van buiten de eilandgemeenschap. Totdat er een derde slachtoffer valt!
 
Na het lezen van de proloog is meteen duidelijk dat we te maken hebben met een meestervertelster van een klassieke orde. De spanning is direct voelbaar en nodigt uit tot doorlezen, het liefst aan een stuk door en als het moet tot diep in de nacht. Zelden worden personages en verhaallijnen zo zorgvuldig en gedoseerd aangeboden. De beschrijvingen van de Zweedse scherenkust zijn een lust om te lezen en vormen een onlosmakelijke schakel tussen de nare gebeurtenissen. De toon is vriendelijk en de schrijfstijl is zeer prettig leesbaar. De hoofdstukken zijn kort gehouden en, hoewel goed afgerond met af en toe een cliffhanger, leest Stille wateren als een opeenvolging van situaties die beetje bij beetje de spanning opvoert. Dicht op de huid van de personages trekt Viveca Sten je in het verhaal alsof je zelf deelgenoot bent. De ontknoping hangt tot het bittere einde in de lucht. Of de motieven in de geheimen van de eilanders of in die van de slachtoffers zelf gezocht moeten worden, zijn vragen die de lezer tot de laatste bladzijde geboeid houden.

Alle ingrediënten voor deze whodunit zijn gecomponeerd als een vijfsterrengerecht. Met Stille wateren klinkt er een nieuw geluid uit een oude loftrompet. Wie verlangt naar een klassieke whodunit, zoals alleen Agatha Christie ze kon schrijven, móét Viveca Sten leren kennen. Met dit debuut verdient de auteur een ereplaats in de galerij van haar Scandinavische collega's. Het wachten is op meer. Veel meer.