Matig slotakkoord

In de eerste twee delen van de trilogie De labyrintrenner van James Dashner heeft een selecte groep jongens en meisjes een schier oneindige reeks aan beproevingen moeten doorstaan. Van het oorspronkelijke aantal van circa honderd heeft inmiddels meer dan de helft van hen het leven gelaten. Deze beproevingen hebben het oogmerk om de sterksten te laten overleven in de hoop dat daardoor een remedie kan worden gevonden tegen de Vuring, een uiterst besmettelijke ziekte die de overlevenden van een explosie van zonnevlammen met uitsterven bedreigt.

In het derde deel, Doodskuur, dat overigens niet goed los van de voorgaande delen is te lezen, zijn de jongeren terechtgekomen in het hoofdkwartier van Wicked. Dat is de organisatie die de beproevingen heeft georganiseerd en als ware marionettenspelers met het leven van anderen speelt. De overgebleven jongeren, onder aanvoering van Thomas, hun leider tegen wil en dank, weten te ontsnappen en komen terecht in het hooggelegen Denver. Deze stad heeft door zijn ligging geen last van de verschroeiende temperatuur in tegenstelling tot de rest van de wereld.

Deze stad blijkt te zijn verdeeld in twee kampen: Munies, degenen die immuun zijn gebleken en de Cranks die al besmet zijn en ten dode opgeschreven zijn. Deze partijen bevechten elkaar tot het bittere einde: de Cranks omdat ze ziek zijn en niet goed meer weten wat ze doen en in hun waanzinnige jaloezie de Munies willen vernietigen, de Munies omdat ze doodsbang zijn om te worden meegesleurd in de totale vernietiging. Tussen deze gevechten door moet Thomas zien te bereiken wat hij zich, samen met de anderen, ten doel heeft gesteld: de vernietiging van Wicked. Deze organisatie vecht terug en doet er alles aan om het selectieproces ten koste van alles en iedereen te laten slagen.

Een van de eerste stappen is het terugkrijgen van hun geheugen dat was geblokkeerd voor de proeven waren begonnen; dit lukt, zij het niet zonder problemen. Hun missie verloopt niet zonder slag of stoot. De strijd is hard en meedogenloos, de jongeren moeten dingen doen die ver over hun morele grenzen gaan maar die nodig zijn om te overleven. Het is aan Thomas om de jongeren te leiden en gaandeweg de juiste beslissingen te nemen, iets wat hem veel moeite kost en waarbij ook hij zijn grenzen verlegt. Het slot van deze missie is tamelijk onverwacht en maar in beperkte mate bevredigend. Het (economische) begrip sterfhuisconstructie krijgt hier een hele nieuwe lading.

Ook in dit boek houdt Dashner het tempo hoog. Er is geen moment van rust, de acties en gevechten volgen elkaar in een verschroeiend tempo op. Dit zorgt ervoor dat het boek vlot doorleest, maar de auteur vergeet helaas af en toe achterom te kijken: hij laat vaak gebeurtenissen als losse eindjes bungelen en ook gedragingen zijn in retrospectief vaak onverklaarbaar. Hierdoor maakt het verhaal een gejaagde, warrige en onaffe indruk.

Zo hebben de meeste van de jongeren al heel lang de wens om hun geheugen weer terug te krijgen, al was het maar om hun verleden te kunnen begrijpen. Als het eenmaal zover is verandert er helemaal niets aan hun gedrag en kun je je afvragen waarom de auteur daar zo’n nummer van heeft gemaakt.

Een ander voorbeeld is de onbegrijpelijke medische noviteit die de auteur heeft bedacht: wat kunnen het karakter en de eigenschappen van Thomas en zijn brein voor doorslaggevende invloed hebben op het vinden van een serum tegen een virale ziekte als de Vuring?

Het eerste deel, De labyrintrenner, was erg sterk, maar de auteur heeft dit hoge niveau in de vervolgdelen niet kunnen vasthouden. Doodskuur is met teveel haast en met te weinig overleg geschreven. De vele losse eindjes en onbeantwoorde vragen doen helaas afbreuk aan het originele gegeven van het verhaal en de creatieve vondsten die erin zijn verwerkt.

Doodskuur is zeker niet slecht maar het gevoel blijft hangen dat er veel meer in had gezeten.