Vertrouwde kwaliteit
Tove Alsterdal is geen veelschrijfster. Van haar hand zijn vier boeken in Nederland uitgebracht. In haar eerder verschenen boeken waren sociale misstanden belangrijke terugkerende thema’s. Haar romans kunnen wellicht beter worden geduid als romans met een misdaad als kapstok dan als thrillers pur sang. Draai je niet om, haar nieuwste werk, is hierop geen uitzondering.
Sociale misstanden heb je in allerlei soorten. Schrijvers kunnen daar praktisch oneindig uit putten en dat in hun werk tot thema verheffen. Van het moderne en sociale Zweden van nu zou je het niet direct verwachten, doch in het verleden is nogal wat gebeurd dat pas jaren later aan de oppervlakte komt en niet bepaald vrolijk stemt. Zoals Beckomberga, ooit het grootste psychiatrische ziekenhuis van Europa, waar experimenten zijn uitgevoerd op patiënten die met de kennis van nu haast onbegrijpelijk wreed lijken, zoals lobotomie.
In Draai je niet om heeft het ziekenhuis plaats moeten maken voor een luxueuze woonwijk. Wie dacht dat daarmee alle sporen naar een dubieus verleden waren uitgewist komt bedrogen uit. De geschiedenis haalt het heden in en verstoort op gruwelijke, spookachtige wijze de idylle van de optimistische nieuwe bewoners. De moord op één van de bewoners en de daaropvolgende vondst van menselijke resten zorgen voor een begrijpelijke angstgolf. Eva, de ex-vrouw van het slachtoffer, is de voornaamste verdachte van de moord en niet zonder reden. Is dat terecht of is er meer aan de hand?
Het is een belangrijke vraag, zo veel is zeker, maar de bijkomstigheden in de zoektocht naar het antwoord is waar het in Draai je niet om vooral om draait. Zoals dubieuze aspecten in de geschiedenis van Beckomberga die je niet door de sloop van een gebouwencomplex kunt uitwissen. Zoals de gore praktijken van moord op bestelling in de duistere krochten van internet waar een leven niet veel waard blijkt te zijn. Maar ook de armetierige leefomstandigheden van Roemeense zigeuners annex bedelaars in Zweden spelen een belangrijke rol in dit boek. Een bedelares lijkt de moord te hebben gezien en Eva hoopt dat zij een ontlastende verklaring kan afleggen.
Hiervoor reist zij af naar Roemenië, wat Alsterdal, in navolging van enkele andere Zweedse auteurs, aangrijpt om het land te typeren als het menselijke afvoerputje van Europa. Mooi gedaan, maar gezien het behaalde resultaat is dit gedeelte te uitgebreid belicht ten opzichte van de rest van de plot. Bij Alsterdal weet je inmiddels wat je krijgt. Veel aandacht voor menselijke aspecten, breed uitgesponnen verhalen die zich in meerdere landen afspelen en een aansprekend plot. Haar tempo is rustig, afgewogen, haar stijl is zorgvuldig en vlekkeloos.
Uit de titel kun je de intenties van de auteur afleiden. Draai je niet om, heb oog voor het verleden, hoe dubieus en ranzig dat soms ook is geweest, keer je niet af van degenen die daaronder te lijden hebben gehad. Draai je niet om is daardoor meer een roman met een moralistische boodschap dan een thriller, maar wat zou dat. Het is een mooi en goed geschreven verhaal dat een breder publiek dan thrillerliefhebbers verdient.
Reageer op deze recensie