Er had meer in gezeten

Nu en dan kom je een boek tegen dat doorgaat voor een thriller maar waarvan je je na lezing afvraagt waarop dat is gebaseerd. Het einde van de zomer van de vrij onbekende Zweedse auteur Anders de la Motte kan met evenveel, en misschien wel meer, recht van spreken ook een boek over een familiedrama of een psychologische roman worden genoemd.

Aan het einde van een zomerse dag speelt de vijfjarige Billy buiten in de tuin. Hij is gefascineerd door een konijn. Zijn moeder roept hem om naar binnen te komen maar hij luistert niet. Hij kruipt onder de omheining door en verdwaalt in een maisveld. Exit Billy. Een schoen is het enige wat van de jongen wordt teruggevonden.

Het is ongeveer twintig jaar later. De oudere zus van Billy, Vera, die zich na die gebeurtenis Veronica noemt, is groepstherapeute. Zij begeleidt mensen die zich door verschillende oorzaken in een rouwproces bevinden. Dat gaat niet van harte. Vaak vindt zij het gezeur, maar het verdriet van anderen is voor haar de manier om de onopgehelderde verdwijning van Billy te verwerken.

Op een dag komt er een nieuweling in de groep, min of meer een leeftijdgenoot van Veronica. Deze Isak begint te vertellen over wat hem dwars zit, de onverklaarbare verdwijning van een jongetje. De overeenkomsten met datgene wat Veronica zich kan herinneren van die bewuste dag zijn groot, zo groot dat de hoop bij haar wordt gewekt dat er eindelijk een verklaring komt voor datgene wat er toen is gebeurd.

Het einde van de zomer gaat verder als een verhaal met meerdere perspectieven en flashbacks. Veronica maakt vreemde, ontregelende voorvallen mee tijdens haar zoektocht en ervaart veel weerstand bij degenen die haar zouden kunnen helpen. Het wordt afgewisseld met het mislukte onderzoek naar de verdwijning van Billy vanuit het perspectief van de toenmalige hoofdcommissaris.

Anders de la Motte doet zijn uiterste best om van Het einde van de zomer een spannend boek te maken. Het begint veelbelovend en kent een zorgvuldige opbouw naar een potentieel spannende climax. Eenmaal zover laat de auteur de mogelijkheden onbenut. De toch al geringe spanning verdwijnt uit het verhaal, de beslissende confrontatie verloopt voorspelbaar en is enigszins teleurstellend.

Hij doet te weinig met de wankelmoedige Veronica. Haar gedachten, herinneringen en observaties lijken een zekere mate van onbetrouwbaarheid te hebben, maar de pogingen om dat tot een extra spannend element te maken blijven steken in goede bedoelingen. Datzelfde kan gezegd worden over andere personen, vooral over degenen die zo hun redenen hebben om hun eigen invulling te geven aan wat op die avond is of kan zijn gebeurd.

Het slot is wat dat betreft sprekend. Wat er volgens de betrokkenen, die het zouden kunnen weten, echt is gebeurd heeft geen enkele overeenkomst met de proloog waarin wordt verhaald hoe Billy verdwijnt. De lezer blijft met te veel vragen achter en weet nog steeds niet wat er echt is gebeurd en wie je in welke mate kunt geloven.

Het einde van de zomer is geschreven in een prettige stijl, het leest vlot. De sfeer in de kleine gemeenschap wordt goed beschreven, evenals de gecompliceerde onderlinge verhoudingen en de bekrompen houding van een deel van de bevolking. Er zijn voldoende elementen voor een spannend verhaal, maar na voltooiing blijf je toch vooral achter met de gedachte dat de auteur er heel wat meer uit had kunnen halen. Het is een aardig geschreven familiedrama. Een spannend boek is het, ondanks de aanwezige potentie, niet geworden.