Beeldend verhaal over gevolgen van een kwellende ziel

Per Petterson is inmiddels één van de grootste hedendaagse Noorse schrijvers en vooral in eigen land veelvuldig prijswinnaar. Zijn doorbraak in Nederland kwam vorig jaar, toen zijn roman Twee wegen in het programma De Wereld Draait Door werd verkozen tot Boek van de maand.

Net als in zijn vorige roman is in Ik vind het best ook sprake van een ontwricht gezin. De gevolgen hiervan voor de hoofdpersoon Audun worden via flashbacks uit de doeken gedaan, wat de beleving van het verhaal ten goede komt. Minpunt is dat de terugblikken in enkele gevallen moeilijk te plaatsen zijn, waardoor ze eerder voor verwarring dan voor duidelijkheid zorgen.

Audun Sletten leren we kennen als hij zich klaar maakt voor zijn eerste schooldag op de nieuwe school. Samen met zijn moeder, zus en broertje is hij namelijk net neergestreken in Veitvet. Hij gaat alleen. Wanneer hij bij het grote schoolplein aankomt, is er helemaal niemand. Wel ziet hij gezichten achter de ramen; de eerste dag en hij is direct al te laat. De directeur begeleidt hem naar zijn nieuwe klas waar hij weigert zijn zonnebril af te zetten. Littekens bij zijn ogen gebruikt hij als uitleg. Tegen Arvid, zijn toekomstige beste vriend, vertelt hij niet tegen het licht te kunnen. "…het was niet helemaal waar, maar het was dichter bij de waarheid dan de andere dingen die ik had gezegd." Als zijn leraar belangstellend informeert naar waar hij vandaan komt, verkrampt zijn borst. De leraar dringt aan, maar Audun wil er niet over praten. "Ik deed altijd mijn huiswerk. Ik lette altijd op in de klas. U mag mijn rapport zien als u wilt, maar u moet me niet vragen naar dingen die niets met school te maken hebben."

Zo eindigt het eerste hoofdstuk en tevens het eerste deel van de roman. Vervolgens springt de roman ruim vijf jaar vooruit, de tijd waarin het verhaal zich daadwerkelijk afspeelt. Het leuke is dat de schrijver geen jaartallen geeft maar dat je als lezer via leeftijden en subtiele verwijzingen naar de popcultuur (The Beatles zijn populair of ‘Jimi Hendrix is net overleden’) begrijpt in welk decennium je terecht bent gekomen. De gekrenkte ziel krijgt in het tweede deel vorm. Audun is vaak alleen, weet moeilijk met emoties om te gaan en loopt liever weg dan dat hij problemen aanpakt. Zij standaard reactie is dan ook: “Ik vind het best”. Om de lezer Auduns gevoelens te laten begrijpen neemt de schrijver de lezer met korte flashbacks, als herinneringen van Audun, mee terug naar cruciale gebeurtenissen in het verleden. Hij slaagt hier uitstekend in, echter doordat ook in de herinneringen de tijdsduiding minimaal is worstel je soms met de chronologie.  

Dit betekent niet dat Per Petterson een lastig leesbaar boek heeft geschreven. Integendeel: de opbouw en structuur van de vier delen zijn duidelijk. Daarnaast is er niet alleen ruimte voor verdriet en angst maar ook zeker voor blijdschap en hoop. Dit laatste vertaalt de schrijver prachtig naar het voorzichtig vooruit kijken door zijn moeder, het nemen van een cruciale beslissing door zijn zuster, en tenslotte via Audun, die eindelijk zijn angst kan loslaten.