Godfather of Soul blijft (gelukkig) grotendeels een mysterie

James McBride, winnaar van de National Book Award 2013 voor het boek Lieveheersvogel, is op een gegeven moment blut. Echtscheidingsperikelen, studerende kinderen, kortom er moet geld op de plank komen. Kritisch zijn op opdrachten is er niet meer bij. Een biografie over James Brown? Het moet maar:  

'En laat ik ook meteen maar zeggen dat ik absoluut geen warme gevoelens koesterde voor James Brown. Ik was zes maanden bezig en was net als al die anderen die van de Godfather leefden. Ik snuif zijn dampen op, probeer wat te verdienen.'

Een niet echt veelbelovend begin van een biografie over één van de meest invloedrijkste zwarte artiesten van Amerika! Maar hoe verder het boek vordert, hoe groter de waardering en het respect van de schrijver voor ‘Mr. Dynamite’ alias ‘the Hardest Working Man in Showbusiness’ alias ‘Soulbrother Number One’ alias ‘the Godfather of Soul’ groeit.

Die groei wordt ook goed zichtbaar in de opbouw van het boek. McBride kiest ervoor het verhaal van James Brown via interviews te vertellen. De interviews zijn met mensen vanuit de nabije omgeving en naarmate het boek vordert hoe dichter de betreffende persoon bij de hoofdpersoon staat. Daardoor lijkt het soms ook meer het verhaal van de mensen die geïnterviewd zijn dan een boek over James Brown, die in de weergave van de gesprekken meer in de kantlijn aanwezig is. En eigenlijk klopt dat prima met de persoon die James Brown is, want als één ding duidelijk wordt uit deze biografie is dat James Brown niet gekend wilde worden.

“Ik heb vierentwintig jaar met hem samengewerkt en ik heb nooit iemand gekend die meer zijn best deed om ervoor te zorgen dat niemand wist wie hij was”, zo laat zijn advocaat Buddy Dallas optekenen.

McBride is zoekende naar de oorzaak en leert de lezer over het ‘land van maskers’ zoals het Amerikaanse Zuiden wordt genoemd. Een gebied waar blank en zwart in een, voor een buitenstaander niet te begrijpen, ingewikkelde verhouding met elkaar omgaan. Van de buitenkant lijkt alsof ze soms als een familie met elkaar omgaan maar onder water blijkt het een disfunctionele familie te zijn, wat vooral veroorzaakt wordt door angst. McBride weet dit verhaal goed te brengen. Het helpt waarschijnlijk dat hijzelf een Afro-Amerikaan is en daardoor de positie van de zwarte James Brown ten aanzien van de blanken goed kan invoelen. Maar ook de al genoemde opbouw maakt het de moeite waard om dit boek te lezen.

Voor lezers die een biografie verwachten met veel aandacht voor zijn muzikale carrière kunnen beter op zoek naar een andere biografie (er zijn er genoeg!). Dit boek is vooral boeiend voor lezers die geïnteresseerd zijn in de sociale achtergrond van James Brown; wat maakte James Brown zoals hij was? McBride weet voldoende boven water te halen, maar gelukkig blijft er van James Brown ook nog voldoende verborgen.