Doelgroep lastig te bepalen van leesbaar boek over denkers

Vanuit The School of Life is een boek over ‘Grote Denkers’ uitgebracht. Op de website leren we dat The School of Life in 2008 werd opgericht door de Britse filosoof en schrijver Alain de Botton. Het standpunt van De Botton is dat alles al eens is bedacht en dat deze, soms eeuwenoude, ideeën ons kunnen helpen met onze dilemma’s en zorgen in het dagelijks leven. Dan moet gedacht worden aan zaken zoals: Hoe maak ik goed ruzie? of Heb je een liefdesrelatie nodig? Maar wie zijn dan, in de ogen van The School of Life, deze ‘grote denkers’?

De canon bestaat uit 60 denkers, geselecteerd uit verschillende disciplines waaronder de oosterse filosofie, kunst en architectuur, sociologie en literatuur. In de inleiding wordt uitgebreid stil gestaan waarom The School of Life juist deze denkers heeft geselecteerd, maar de principes en uitgangspunten voor de keuze is dermate globaal dat het niet duidelijk wordt waarom bijvoorbeeld Jane Austen wel als ‘groot denker’ wordt aangemerkt en Emily Brontë niet.  

Onafhankelijk vanuit welke discipline de ideeën vandaan komen, wordt al snel duidelijk dat ze allemaal de nadruk leggen op dezelfde kenmerken, namelijk: soberheid, deugdzaamheid, waardering voor het dagelijks leven en de liefde voor de natuur. Zo wordt in het deel over Johannes Vermeer het volgende geschreven: 'Maar hij gaf een cruciaal en bijzonder wijs idee door. Het leven bestaat grotendeels uit dingen routinematig, gewoon, nederig, bescheiden en een beetje saai zijn.' Dit soort zinsneden komt vele denkers voor.  

Het is lastig in te schatten voor welke doelgroep deze canon is bedoeld. Dat komt onder andere door het taalgebruik. Het is zeker de bedoeling van de samenstellers om de ideeën eenvoudig en simpel uit te leggen, zoals we kunnen lezen in de inleiding, maar soms gaat men daarin wel wat ver. Zo wordt over Adam Smith geschreven: 'Hij had een vriendelijke glimlach en zijn werkkamer was vaak een bende.' Dat soort beschrijvingen horen thuis op de basisschool. Bovendien hebben sommige hoofdstukken een aparte conclusie die er op wijzen dat de canon een soort leerboek is. Maar men is daarin ook niet weer consequent want bij andere delen ontbreekt die conclusie weer, waardoor het nut van de conclusie weer onduidelijk wordt. Kortom, lastig te bepalen voor wie dit boek is.  

Maar als je bovenstaande even loslaat en als neutrale lezer de canon doorneemt, blijkt er voldoende stof tot nadenken te zijn. Zoals al eerder beschreven is de taal eenvoudig en worden de ideeën helder uiteen gezet. Vooral de lezer die nieuwsgierig is naar filosofie maar niet direct in het diepe wil worden gegooid, is deze canon een goed uitgangspunt voor een kennismaking met een aantal grote denkers.