Koude pap, kapitalisme en achterklap.
De Knevelaar (1884)
Tegen het decor van de industriele revolutie maakt de vrek Oleguer zijn fortuin op het Spaanse platteland. Zijn pap eet hij koud want opwarmen kost geld. Ook de liefde is ondergeschikt aan zijn drang zijn geld te vermeerderen. Hij kiest de weduwe van de notaris als echtgenote omdat zij zo zuinig is en beschikt over het nodige onroerend goed. De echtgenote, Tuies, blijkt minstens zo berekenend. 's Avonds in bed tellen ze samen hun geld, maar de vermogens blijven wel gescheiden.
Oller neemt af en toe de ruimte de sores van zijn tijd in volzinnen te schetsen, maar de novelle heeft een rap tempo. Oleguer en Tuies naderen hun afgrond met de snelheid van de stoomtrein die regelmatig door het verhaal heen dendert. De enigszins abrupte ontknoping zou qua bruutheid niet misstaan in een hedendaagse thriller.
Waanzin (1899)
Deze novelle is anders van toon. De hoofdpersoon en verteller van het verhaal is een jurist en zijn vriend ook. Samen maken zij zich vrolijk over Daniel Serralonga, een man die belast is met de waanzin. Daniel brengt zichzelf steeds verder in de (juridische) problemen. De vrienden geloven in maakbaarheid en niet in erfelijke belasting of anderszins aangeboren gedrag. De teloorgang van Daniel bereikt de lezer steeds via anekdotes van de juristen, dat maakt het soms wat afstandelijk. (Oller werkte zelf als advocaat.)
Feitelijk gebruikt Oller deze novelle om het destijds in Spanje op zijn retour zijnde positivisme en naturalisme tegenover de nieuwe literaire stromingen (meer experiment, geen dogma's) te plaatsen. Het zal de lezer snel duidelijk zal dat Oller van de oude stempel is.
De novelle geeft aardige doorkijkjes in de maatschappelijke verhoudingen van toen. Politiek geharrewar, roddel en achterklap zetten de toon. De zus van Daniel, Adele, spant de kroon. Zij laat geen kans voorbij gaan invloed te krijgen of te vergroten. Type femme fatale: '... en putte zich uit in poses en lachjes met de overduidelijke bedoeling aanbidders te winnen, om geen moment de aandacht te verliezen van de mannen die ze vanuit de verte had verblind.'
Als hoofdpersoon Daniels huis bezoekt is deze niet thuis, zus Adele wel: '... toen ze naast mij ging zitten zoals ze dat deed, op één bil en de benen kruisend op een wijze dat haar twee voeten met lakschoenen en een flink stuk van haar kuit te zien waren, en onder het praten met mij zo ver over de armleuning van haar stoel hellend dat die haar boezem beknelde.'
In deze novelen kan de lezer de late negentiende eeuw proeven.
Mooi uitgegeven door MKW uitgevers, vertaald uit het Catalaans door Frans Oosterholt
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Jan P Meijers
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
