Meer dan 5,9 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Net even iets anders naar de wereld kijken

Jan Stoel 03 juli 2024
Op de cover van Buitenlanders en andere Papoea’s, de tweede verhalenbundel van Rob Verschuren (1953), prijkt een schilderij van de Haagse kunstenaar Kees Komen. Na enig nazoeken kwam ik er achter dat het werk deel uitmaakt van een serie over zijn jeugd. Het lijkt erop of hij daarop reflecteert. Hij doet dat in spontane schildergebaren. Een goedgekozen omslag want in de tien verhalen die in de bundel schildert Verschuren de portretten van niet alledaagse personages, reflecteert hij op de samenleving, stelt hij alledaagse thema’s aan de orde. Hij benadert zijn onderwerpen vanuit een originele invalshoek. Kijken naar de samenleving, ethiek, geschiedenis, geloof en liefde het komt allemaal voorbij.

In het eerste verhaal, waarvan de titel is Vrolijk knallen de bomvesten, draait het onder meer om de gekkigheid van alles duurzaam te willen maken en dat je als je daar anders over denkt niet voor vol wordt aangezien. Hoofdpersonage Asher was vroeger eigenaar van het reclamebureau KeurMerk, dat zich met thema’s als duurzame productie en verantwoord ondernemen bezighield. Belangrijke onderwerpen voor CEO’s, want er is geld mee te verdienen! Asher, idealist als hij is, heeft voor hen allerlei campagnes opgesteld. Maar dan krijgt hij een ongeluk tijdens een kundalini-meditatie. Hierbij laat je je lichaam schudden om de spanning te laten verminderen. Er trilt iets los in zijn hoofd. Daarna ziet hij overal kwade opzet en bedrog. Hij kan daar niet tegen en wordt opgenomen. “Na een half jaar van cognitieve therapie en farmaceutische hulpverlening komt hij tot het inzicht dat de hele wereld een gekkenhuis is en dat iemand de mensheid wakker moet schudden uit haar collectieve psychose.” Mooi die verbinding met die kundalini-meditatie! Hij koopt opblaaspoppen en gaat bomvesten maken om daarmee alles wat krom is in de wereld recht te zetten. Waar gaat hij zijn bomvesten nu op inzetten? Het verhaal zet je aan tot nadenken over wat je om je heen ziet. Goh, nu moet ik ineens denken aan de cover? Hoe dacht ik vroeger? En nu?


Seniele machthebbers
De meest vreemde personages duiken op in De stem van de Roos. Basel, die zichzelf een dwaze dichter noemt (en kijken dichters ook niet op een andere manier naar de samenleving?), is ontslagen uit de gevangenis en ziet een stoet bijzondere mensen op zich afkomen. “Voorop dribbelt een dwerg met korte beentjes en een vierkant hoofd. In zijn hand heeft hij een bezem van pauwenveren waarmee hij het zand voor zijn voeten veegt. Achter duwt een beenloze zwarte schooier met kolossale schouders en armen zich voort op een plank op wieltjes.” Of je een Jeroen Bosch optocht voorbij ziet komen. Deze beenloze man heet Chokhamela (een verwijzing naar een hindoeïstische heilige in Maharashtra, India in de 14e eeuw. Hij behoorde tot een lage kaste) en hij kijkt Basel aan. Die wordt gebiologeerd door hem en volgt hem op een tocht naar het beloofde land, een tocht die te vergelijken is met de tocht van Mozes door de woestijn, maar dan in het heden. En zoals het nu zou gaan: een CNN-filmploeg meldt zich, een reclamekaravaan met westerse producten komt voorbij, politici komen en gaan. De groep noemt zich Nieuwe Mensen en volgt Chokhamela blindelings op hun Mars voor de Vrijheid. Maar wat gebeurt er als hij overlijdt? Gaat de tocht dan verder? Dan komt bij Basel het inzicht: “Want hoe kan ik zwijgen als ik om me heen kijk en een wereld zie waar seniele machthebbers voorschrijven hoe je moet leven en wat je moet geloven.” Touché!

In een aantal verhalen speelt een historisch feit een rol. Zoals de vernieling van de Pietà van Michelangelo op 21 mei 1972 waarbij een stukje van de neus van Maria afgehakt werd. Wat volgt is een humoristisch verhaal met als boodschap ‘grote kunst verandert ons.’ En het verhaal van Phan Thank Gian die in 1796 in de Mekong Delta werd geboren en die tot een machtig man uitgroeide die zelfs met Napoleon III over de teruggave van Vietnamees grondgebied onderhandelde. Maar hij bleef de grondgedachte van Confucius trouw en blijft dicht bij zelfzelf.

Bruine sneeuw
Verschurens verhalen zijn soms schrijnend, zoals die over de ooit zo bloedmooie vrouw die wil afvallen en besluit eerst de koelkast leeg te eten. Daartegenover zet hij Lizzie Velasques de echt bestaande vrouw, die geboren werd zonder adiposeweefsel en geen lichaamsvet kan aanmaken. Wie is er nu mooier?

Ontroerend mooi is het verhaal van de Abrikozenbloesem. Het gaat over wat echte liefde is en hoe je dat het mooist kunt laten zien. Hai, amateurkunstenaar, schildert het meisje van zijn dromen. Het komt te hangen in een museum. Hij trouwt met haar, ze zijn drieëndertig jaar onafscheidelijk. Totdat ze kanker krijgt en sterft. En dan gebeurt er iets bijzonders.

De verhalen vormen een eenheid en gaan over wat het betekent om echt mens te zijn. De schrijfstijl is beeldend. Bijvoorbeeld als het gaat om hoe onze wereld eruit ziet: “De sneeuw begint al bruin te worden, want in onze wereld blijft niets wit en schoon.” Of als het stemgeluid van Bob Dylan wordt beschreven: “als iets waar het hele onderaardse dierenleven aan had geknaagd.” Verschuren zet observaties treffend om in taal, schildert met ferme streken en prachtige metaforen. Maar gelukkig doseert hij. Té is namelijk nooit goed. Dit is een bundel met sprankelende taal en originele verhalen. Maar net als bij het schilderij van Kees Komen is alles raak, is nagedacht over de compositie en de inhoud. Je zintuigen worden geprikkeld, je verbeelding wordt aan het werk gezet. Het lezen van deze verhalen is avontuurlijk en leidt tot nieuwe inzichten. Geef je eraan over.



Recensie werd eerder gepubliceerd op Bazarow

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Jan Stoel

Gesponsord

Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.

Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.

'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19

Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.

Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk

Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.

Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.

Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug. 

Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!

Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.

De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!

De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.

Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.

Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.

Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!

Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.

Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.

Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.

Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.

Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.

In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.

De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.

Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!