Meer dan 5,6 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Net even iets anders naar de wereld kijken

Jan Stoel 03 juli 2024
Op de cover van Buitenlanders en andere Papoea’s, de tweede verhalenbundel van Rob Verschuren (1953), prijkt een schilderij van de Haagse kunstenaar Kees Komen. Na enig nazoeken kwam ik er achter dat het werk deel uitmaakt van een serie over zijn jeugd. Het lijkt erop of hij daarop reflecteert. Hij doet dat in spontane schildergebaren. Een goedgekozen omslag want in de tien verhalen die in de bundel schildert Verschuren de portretten van niet alledaagse personages, reflecteert hij op de samenleving, stelt hij alledaagse thema’s aan de orde. Hij benadert zijn onderwerpen vanuit een originele invalshoek. Kijken naar de samenleving, ethiek, geschiedenis, geloof en liefde het komt allemaal voorbij.

In het eerste verhaal, waarvan de titel is Vrolijk knallen de bomvesten, draait het onder meer om de gekkigheid van alles duurzaam te willen maken en dat je als je daar anders over denkt niet voor vol wordt aangezien. Hoofdpersonage Asher was vroeger eigenaar van het reclamebureau KeurMerk, dat zich met thema’s als duurzame productie en verantwoord ondernemen bezighield. Belangrijke onderwerpen voor CEO’s, want er is geld mee te verdienen! Asher, idealist als hij is, heeft voor hen allerlei campagnes opgesteld. Maar dan krijgt hij een ongeluk tijdens een kundalini-meditatie. Hierbij laat je je lichaam schudden om de spanning te laten verminderen. Er trilt iets los in zijn hoofd. Daarna ziet hij overal kwade opzet en bedrog. Hij kan daar niet tegen en wordt opgenomen. “Na een half jaar van cognitieve therapie en farmaceutische hulpverlening komt hij tot het inzicht dat de hele wereld een gekkenhuis is en dat iemand de mensheid wakker moet schudden uit haar collectieve psychose.” Mooi die verbinding met die kundalini-meditatie! Hij koopt opblaaspoppen en gaat bomvesten maken om daarmee alles wat krom is in de wereld recht te zetten. Waar gaat hij zijn bomvesten nu op inzetten? Het verhaal zet je aan tot nadenken over wat je om je heen ziet. Goh, nu moet ik ineens denken aan de cover? Hoe dacht ik vroeger? En nu?


Seniele machthebbers
De meest vreemde personages duiken op in De stem van de Roos. Basel, die zichzelf een dwaze dichter noemt (en kijken dichters ook niet op een andere manier naar de samenleving?), is ontslagen uit de gevangenis en ziet een stoet bijzondere mensen op zich afkomen. “Voorop dribbelt een dwerg met korte beentjes en een vierkant hoofd. In zijn hand heeft hij een bezem van pauwenveren waarmee hij het zand voor zijn voeten veegt. Achter duwt een beenloze zwarte schooier met kolossale schouders en armen zich voort op een plank op wieltjes.” Of je een Jeroen Bosch optocht voorbij ziet komen. Deze beenloze man heet Chokhamela (een verwijzing naar een hindoeïstische heilige in Maharashtra, India in de 14e eeuw. Hij behoorde tot een lage kaste) en hij kijkt Basel aan. Die wordt gebiologeerd door hem en volgt hem op een tocht naar het beloofde land, een tocht die te vergelijken is met de tocht van Mozes door de woestijn, maar dan in het heden. En zoals het nu zou gaan: een CNN-filmploeg meldt zich, een reclamekaravaan met westerse producten komt voorbij, politici komen en gaan. De groep noemt zich Nieuwe Mensen en volgt Chokhamela blindelings op hun Mars voor de Vrijheid. Maar wat gebeurt er als hij overlijdt? Gaat de tocht dan verder? Dan komt bij Basel het inzicht: “Want hoe kan ik zwijgen als ik om me heen kijk en een wereld zie waar seniele machthebbers voorschrijven hoe je moet leven en wat je moet geloven.” Touché!

In een aantal verhalen speelt een historisch feit een rol. Zoals de vernieling van de Pietà van Michelangelo op 21 mei 1972 waarbij een stukje van de neus van Maria afgehakt werd. Wat volgt is een humoristisch verhaal met als boodschap ‘grote kunst verandert ons.’ En het verhaal van Phan Thank Gian die in 1796 in de Mekong Delta werd geboren en die tot een machtig man uitgroeide die zelfs met Napoleon III over de teruggave van Vietnamees grondgebied onderhandelde. Maar hij bleef de grondgedachte van Confucius trouw en blijft dicht bij zelfzelf.

Bruine sneeuw
Verschurens verhalen zijn soms schrijnend, zoals die over de ooit zo bloedmooie vrouw die wil afvallen en besluit eerst de koelkast leeg te eten. Daartegenover zet hij Lizzie Velasques de echt bestaande vrouw, die geboren werd zonder adiposeweefsel en geen lichaamsvet kan aanmaken. Wie is er nu mooier?

Ontroerend mooi is het verhaal van de Abrikozenbloesem. Het gaat over wat echte liefde is en hoe je dat het mooist kunt laten zien. Hai, amateurkunstenaar, schildert het meisje van zijn dromen. Het komt te hangen in een museum. Hij trouwt met haar, ze zijn drieëndertig jaar onafscheidelijk. Totdat ze kanker krijgt en sterft. En dan gebeurt er iets bijzonders.

De verhalen vormen een eenheid en gaan over wat het betekent om echt mens te zijn. De schrijfstijl is beeldend. Bijvoorbeeld als het gaat om hoe onze wereld eruit ziet: “De sneeuw begint al bruin te worden, want in onze wereld blijft niets wit en schoon.” Of als het stemgeluid van Bob Dylan wordt beschreven: “als iets waar het hele onderaardse dierenleven aan had geknaagd.” Verschuren zet observaties treffend om in taal, schildert met ferme streken en prachtige metaforen. Maar gelukkig doseert hij. Té is namelijk nooit goed. Dit is een bundel met sprankelende taal en originele verhalen. Maar net als bij het schilderij van Kees Komen is alles raak, is nagedacht over de compositie en de inhoud. Je zintuigen worden geprikkeld, je verbeelding wordt aan het werk gezet. Het lezen van deze verhalen is avontuurlijk en leidt tot nieuwe inzichten. Geef je eraan over.



Recensie werd eerder gepubliceerd op Bazarow

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Jan Stoel

Gesponsord

Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?

Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.

De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?

Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.

Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...

Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?

De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?

Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.

Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?

Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.

Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.

Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.

Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.

Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.

Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.

Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.

Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.

Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.

Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.

Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.

Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.

Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...

Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!

Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...

Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.

Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.

Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.

De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.

Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.

Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.

Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.

Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …

Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.

Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.

Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.