Op zoek naar gerechtigheid voor zijn vader

Bram Klein is bezig met de afronding van een theaterscript. Dan plopt op 12 september 2017 een e-mail binnen met als onderwerp: ‘Gestolen postzegel Tsjechoslowakije 4 kronen van J.L. Klein’. Het bericht gaat over een van de topzegels van Tsjechoslowakije uit 1919, een groene zegel op granietpapier met overdruk. Tsjechisch erfgoed. Hans Klein, de vader van Bram, was verwoed verzamelaar en handelaar en had een exemplaar van deze zegel. In 1991 werd deze zegel gestolen op de Philanippon in Tokio. Hans Klein weet wie de dader is, Pytlíček, een grootheid in de filateliewereld met een beruchte reputatie. Hij kan het niet bewijzen. Hans beweert dat de zegel ooit boven water zal komen als hij overleden is. Hans sterft in 2014. In 2017 wordt de zegel aangeboden op een veiling door Pytlíček. Bram herinnert zich het verhaal van zijn vader. Hij wordt vervolgens totaal in beslag genomen door de zoektocht naar de waarheid met als groot thema: gerechtigheid voor zijn vader.

“Een postzegel vertegenwoordigde een wereld die hij niet kende.”

De gestolen zegel, de debuutroman van Bram Klein, is het verslag van wat Bram meemaakt tussen 12 september 2017 en 6 april 2018. Een egodocument dat leest als een spannende thriller. Het boek is echter veel meer. Het is eigenlijk een historische roman waarin twee verhaallijnen, die mooi in elkaar vervlochten zijn, te onderscheiden zijn. De eerste gaat over wat Bram meemaakt in zijn zoektocht en hoe hij dichter bij zijn vader komt. Een journalistieke tocht met tal van tegenslagen en de drang naar eerherstel voor zijn vader.

“En nou wordt hij door iemand uit die wereld valselijk beschuldigd van fraude. Dat zal ik nooit accepteren. Door hierover te schrijven kan ik mijn vader een stem geven.”

De tweede verhaallijn betreft de historie, ingekleurd met fictie, van de zegel. Ze begint in februari 1919 wanneer Tsjechoslowakije onafhankelijk wordt, nog geen postzegel heeft en ongebruikte Oostenrijkse zegels van een overdruk voorzien zouden kunnen worden. Maar het granietpapier waarop de zegels gedrukt moeten worden deugt niet. Uiteindelijk moeten de Oostenrijkse zegels vernietigd worden. Dat gebeurt door een speling van het lot niet. De postzegelhandel is er blij mee. We volgen de reis van de zegel - tevens een tocht door wat er zich in de wereld afspeelt - die uiteindelijk in bezit komt van Hans Klein. Na de diefstal in Tokio doet Hans Klein aangifte, en krijgt uiteindelijk een vergoeding van de verzekering. Pytlíček beschuldigt Klein postuum van verzekeringsfraude en verklaart de zegel van Klein gekocht te hebben.

Voor de feiten moet Bram Klein ontzettend veel research gedaan hebben. Deze vormen de basis voor dit boek en wat niet bekend is wordt door fictie ingevuld. Bram leert de passie van zijn vader voor het postzegel verzamelen steeds beter begrijpen en komt dichter bij hem. Symbolisch is het vergrootglas van Hans Klein dat Bram meeneemt naar het finale moment van zijn onderzoek. 

“Nog meer dan voorheen voel ik dat dit vergrootglas staat voor mijn vader. (…). Wanneer ik straks door dit vergrootglas naar de zegel kijk zal mijn vader met zijn 4 kronen 1919 op granietpapier worden herenigd. Na al die jaren. Zo voelt het.”

Bram Klein schrijft in een soepele, vlotte stijl. In een jaar tijd heeft hij dit boek geschreven. Soms merk je dat het goed was geweest om nog iets meer tijd te nemen. In de eerste 60 pagina’s komt meerdere malen dezelfde beeldspraak terug: “Een luchtbel probeert zich een weg naar boven te banen.” Het verhaal geeft een inkijk in de wereld van de filatelie, een wereld waarin het grote geld bepaalt en vervalsingen en machinaties een rol spelen.

Pytlíček is berucht in Tsjechië en de zoektocht van Bram Klein, de ontrafeling van het mysterie, zorgde ervoor dat de Tsjechische uitgeverij Dobrovsky hem vroeg een boek over de zaak te schrijven. De gestolen zegel verscheen eerder in Tsjechië dan in Nederland en staat er hoog in de top 100.