Hoe kan iets wat niet echt is echt lijken?
In de roman Grime beschrijft Wytske Versteeg (1983) vier mensen die hun grip op de werkelijkheid verliezen. Dat komt omdat een vijfde ‘personage’, Grime, hen in verwarring brengt, beangstigt. Het levert een beklemmende spookachtige roman annex psychologische thriller op, die zich afspeelt op de grens van twee werelden: de realiteit en de werkelijkheid die zich afspeelt in de hoofden van de personages.
De ik-verteller Nino is als ‘biograaf’ op zoek naar wat er vele jaren geleden tussen hem, Sophie, Suyin en Michael Wallerstadt gebeurd is, ‘in die zomer van de waanzin’. Nino “graaft met woorden een tunnel naar buiten en trekt de grens tussen wat echt gebeurd kan zijn en niet. Het is de enige manier om Grime voorgoed uit hun leven te verbannen.”
Spanning en angst zinderen meteen al vanaf het begin van het boek. De auteur weet op subtiele wijze die veelal onderhuidse spanning vast te houden. Ze pelt als het ware de personages af en legt de diepere lagen in hen bloot, maar doet dat door de ogen van Nino. Je zou ook weleens in het hoofd van de andere personages willen kijken.
Nino woonde samen met de vriendinnen Suyin en Sophie in een huis nabij Shelterwood, een noodlijdende kunstacademie ingericht door de ouders van Suyin om haar veilig te laten zijn. Op het instituut zitten kwetsbare studenten die vooral op zoek zijn naar de eigen identiteit. Nino is gebiologeerd door Suyin, wordt verliefd op haar, maar weet haar niet te bereiken. Er is iets aan de hand met haar. Dat geldt ook voor Michael, die zich ontwikkelt tot een cultheld op het gebied van film en fotografie. Niemand voelt zich op zijn gemak bij Michael. Hij is in zichzelf gekeerd.
“Je kon de kilte voelen als je bij hem in de buurt kwam.”
Hoe meer zijn foto’s de toeschouwers raakten, des te kouder werd hij zelf. Sophie is een tragisch figuur. Zij trouwt later met Nino, is verliefd op hem, maar die liefde is niet wederkerig. Ze wil het verleden achter zich laten, zoekt vertrouwen, geluk, maar vindt het niet. Nino droomt alleen van Suyin, wil erbij horen, maar wordt door zijn afkomst niet altijd met open armen ontvangen. Ook zijn opdracht voor de kunstacademie wordt een mislukking.
Alle personages lijken een masker op te hebben, zijn ‘gegrimeerd’ als het ware. Ze zijn beschadigd, angstig en lijken niet terug te kunnen keren naar het normale leven. Het boek gaat ook over vertrouwen, het uitoefenen van macht en beïnvloeding, een thema dat ook in eerder werk van Versteeg te vinden is.
Suyin krijgt steeds minder grip op de wereld en wordt psychotisch. Ze staat onder invloed van Michael en wordt de hoofdpersoon in zijn films. Een van die films heet Grime. Versteeg ontleende de fictieve Grime aan ‘Slenderman’, een lange man zonder gezicht die iedereen angst inboezemde, ontstaan op internet in 2009.
Michael wil erachter komen wie Suyin is, onder haar huid kruipen. Grime krijgt Suyin echter volledig in haar greep. Ze vervreemdt van zichzelf en trekt zich terug in een wereld waar uitsluitend Grime bestaat. Slaagt Nino erin om zijn zoektocht naar wat er in die zomer van de waanzin gebeurd is succesvol af te ronden? Is Michael de veroorzaker van de psychose waarin Suyin terecht komt of speelt ook Nino daarbij een rol?
Suyin: “Ik ben niet ziek. Het probleem is niet wat ik zie, het is wat jullie niet zien.”
Versteeg slaagt er door haar taalgebruik in de verbeelding van de lezer te stimuleren. Ze zet trefzeker in een paar zinnen een mooi beeld neer. Over Grime: “Niemand zag ooit zijn gezicht. Hij was onberispelijk gekleed, altijd in pak. Hij verspreidde het soort kou dat je later niet meer kunt vergeten.”
“De waarheid van haar verhaal is niet te vinden in de woorden maar in de stiltes daartussen.”
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Jan Stoel
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
