Ik zal altijd gelukkig zijn als jij dat bent
De met een Emmy bekroonde documentaire Dance or die laat Ahmad Joudeh zien, de Syrische danser die met behulp van het Nationaal Ballet naar Nederland verhuisde. Joudeh keert terug naar de puinhopen van zijn geboortestad Aleppo en danst daar voor de ‘ziel’ van de mensen die omkwamen. Als je de debuutroman van Roelof Smit (1985) Kerst in Essen leest dan dringt zich een parallel op tussen zijn personage Omar en Ahmad: Syriërs die van hun vader eigenlijk geen toestemming krijgen in om Damascus naar de dansacademie te gaan, doorzetten en uiteindelijk naar Nederland vertrekken. Joudeh zegt: ‘Mijn gevecht begon toen ik danser besloot te worden.’
Hoofdpersonage in Kerst in Essen is Mark. Zijn geliefde, Fernando, is met vrienden naar Parijs gegaan en daar tijdens nieuwjaarsnacht verongelukt. Mark realiseert zich dat er geen toekomst in hun relatie had gezeten, voelt dat Fernando eigenlijk weinig voor hem betekende. Maar hij kan Fernando niet vergeten. Hij verwaarloost zijn werk, heeft nachtmerries, is verdrietig. Zijn familie slaagt er niet in hem te helpen. Hij gaat drinken en raakt verslaafd aan het bezoeken van gaysauna’s.
‘Ze gingen zo met me mee. Het spel van verovering werd in deze omgeving beschouwd als verspilde tijd.’
Ook een relatie met de veertien jaar jongere Toby mislukt. In grote wanhoop besluit hij met Kerst naar De Pluto te gaan, een gaysauna in Essen. Daar leert hij Omar kennen, een Syrische vluchteling, die er pas werkt. Omar is danser en behoorde tot de besten in Damascus. Mark is verliefd, haalt Omar naar Nederland en weet hem perspectief te geven door hem zijn dansopleiding af te laten maken. Omar krijgt succes. Er gloort perspectief op een fantastisch samenleven.
‘Ik wilde bij hem zijn, luisteren naar zijn zachte stem en kijken in zijn mooie ogen.’
Het verhaal is geschreven vanuit het ik-perspectief van Mark. Het wordt min of meer chronologisch verteld en bestaat uit vier delen. In het eerste deel wordt verteld waardoor hij in zo’n trieste situatie terechtgekomen is. Vervolgens werkt Smit het intrige verder uit: de zoektocht naar een nieuwe liefde in de gaysauna’s en de teleurstellingen daarin. In het derde deel komt Omar aan bod en ontwikkelt het verhaal zich naar een hoogtepunt. In het slotdeel volgt de ontknoping. Dat laatste deel is ook de catharsis voor zowel Omar als Mark.
De liefde is het centrale thema in het verhaal. Het wordt op verschillende manieren uitgewerkt. Liefde betekent elkaar aandacht geven, respect hebben, elkaar ruimte geven. Dat is iets anders dan vluchtige seks in een sauna. Mark wil altijd controle hebben. Hij wil niet dat Omar hetzelfde overkomt als Fernando. Hij slaat door in de bescherming van Omar. Het leidt tot wrijvingen, onbegrip. Dan is er de liefde van Omar voor de dans. Hij wil alles doen om ‘de Syrische Nijinsky’ te worden. Hij is Mark dankbaar, maar wil ook vrij zijn. Dat is de strijd die hij voert in zijn relatie met Mark. Ook Omar heeft af te rekenen met zijn demonen: hoe men in Syrië tegen hem aankeek als danser, de ellendige tocht die hij naar het westen maakte.
Beide mannen hebben jarenlang hun gevoelens verdrongen. Ze hopen door die ervaringen met elkaar te delen een nieuwe start te kunnen maken. Dan blijkt ook dat elkaar ruimte geven belangrijk is. Kunnen ze dat?
Roelof Smit heeft een rijke, originele en meeslepende roman geschreven. Hij slaagt erin de thematiek niet zwaar aan te zetten, maar te doorspekken met humor. Wie bedenkt het om met Kerstmis vanuit Nederland in Essen een gaysauna te bezoeken? Anderzijds onderstreept dit wel de triestheid waarin de hoofdpersoon zich bevindt. Op de vlucht zijn en als vluchteling zoeken naar een nieuw bestaan combineert Smit met de zoektocht van Mark naar een nieuw perspectief.
De uitspraak van de moeder van Omar is dan ook de kern van het boek:
‘Ik zal altijd gelukkig zijn als jij dat bent.’
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Jan Stoel
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
