Lees, luister en geniet
Frans Steensma stelde samen met vormgever Henk Tijbosch een fraai boekje samen dat de echte fan, maar ook degene die het allemaal gemist heeft, in zijn boekenkast wil hebben staan. De titel is Led Zeppelin in Nederland, de herinnering, de muziek, de afstand, de mythe. De aanpak is origineel: op basis van recensies, interviews, krantenknipsels aangevuld met verhalen van fans en journalisten krijg je een prachtig tijdsbeeld van hoe de band zich ontwikkelde en hoe de leden zich gedroegen. Je zou denken dat er een schat aan fotomateriaal is, maar dat is niet het geval. Dat komt omdat in de jaren zeventig van de vorige eeuw verboden werd om tijdens optredens foto’s te maken. Maar toch staan er wel een paar in, zoals de drie foto’s genomen in de kleedkamer in de Doelen in Rotterdam, net voor het concert dat ze daar op 4 oktober 1969 gaven.
Lead balloon
De aanpak waarvoor de samenstellers gekozen hebben leidt natuurlijk tot doublures. Zo wordt een aantal keer verteld dat Keith Moon van The Who de bedenker is van de naam van de band. Maar er wordt dan weer niet vermeld dat Moon weinig vertrouwen had in de band en zei dat die ‘would go down like a lead balloon’ (zou neerstorten als een loden ballon). Ook het ontstaan van de band komt een paar keer terug in het boek: opgericht in 1968 door gitarist Jimmy Page, nadat hij als enige lid van The Yardbirds was overgebleven. Led Zeppelin bestond verder uit Robert Plant (zang), John Paul Jones (bas en toetsen) en John Bonham (drums). “Ik zou geen etiket op onze muziek durven plakken. Ieder van ons is beïnvloed door bluesmuziek, maar belangrijk is vooral de manier waarop we blues interpreteren en gebruiken. [,,,] We zijn een heavy groep. Onze drummer is een geweldenaar. Net als zanger Robert moeten we hem in de studio helemaal achter schermen zetten,” zei Page over zijn mede-bandleden.
Origineel of ‘geleend’?
Een van de mooiste hoofdstukken is die over de originaliteit van Led Zeppelin. Dazed and confused,een belangrijke song in het oeuvre, werd gewoon gepikt van Jack Holmes die dit nummer in het voorprogramma speelde. Page ontkende staalhard. En credits en geld heeft Holmes nooit ontvangen. In Stairway to heaven werden regels uit You need love van Willie Dixon gepikt. Pas jaren later werd er ‘geschikt’ en zorgde Dixon dat dat geld besteed werd om minder bedeelde jongeren uit Mississippi aan een instrument. Een waslijst aan ‘geroofd materiaal’ volgt in dit hoofdstuk.
Ons Amsterdam
Je krijgt ook een beeld van de popjournalistiek van toen met teksten als “zonder zich erg te bekommeren om de structuur plonst de groep zich onmiddellijk in een keihard klankdelirium waarin zo nu en dan flarden gaaf solowerk van Jimmy Page te bewonderen vallen, maar dat vaak ontaardt in een irritant gerommel.” (Recensie over het concert in het Concertgebouw in 1969). Heerlijk!
Golden Earring trad in 1969 in Detroit op in het voorprogramma van de band, “die het jaar daarvoor dat gigantische album heeft uitgebracht waar we met zij allen steil van achterover sloegen.” Rinus Gerritsen vertelt daarover. John Paul Jones vroeg hem destijds op de Marshall van Rinus te mogen spelen. Natuurlijk zijn er tal van leuke anekdotes opgenomen. Bijvoorbeeld die over de runentekens die de bandleden gebruikten op Led Zeppelin IV. Een van de runentekens, dat van Jones leek veel op het logo van Ballantine bier. Vermakelijk is ook het artikel waarin Bram van Splunteren, destijds werkend voor OOR, enorm zijn best moest doen om een interview geregeld te krijgen. Wachten, wachten, genegeerd worden tot op dat ene moment Robert Plant zich naar hem omdraait.
Geld, geld, geld
Led Zeppelin en geld is een terugkerend thema. Dat heeft ongetwijfeld te maken met hun manager Peter Grant, aan het begin van de jaren zestig een onbeduidend managertje. Toen de Yardbirds, waarvan hij manager was, ophielden te bestaan kwam hij bij Led Zeppelin terecht en sleepte als eerste wapenfeit een mooi contract bij Atlantic uit het vuur. De man heeft dollartekens in de ogen en zorgde ervoor dat de leden later vorstelijk konden gaan rentenieren.
In 1980 hield de band op te bestaan, na de dood van drummer Bonham. Sporadisch trad Robert Plant nog wel op in Nederland, in 1993 en 2000. En in mei 2025 kom Plant weer naar Nederland. Een kaartje is niet goedkoop en de zalen zijn nu wel stijf uitverkocht. Een unieke kans om zo’n icoon te zien en te horen. Maar je kunt ook gewoon Spotify aanzetten hoor en genieten van deze band. En heb je een gitaar en wil je de beginnoten van Stairway to heaven spelen? In het boekje is een Led Zeppelinplectrum ingesloten.
De opbrengst van Led Zeppelin in Nederland gaat naar Musicians without Borders.
Recensie verscheen eerder op Bazarow.com/De Boekenkrant
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Jan Stoel
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
