Blik op de toekomst van het verleden

Kapitein-commandant Willy Velge van de Gentse rijkswacht wordt geconfronteerd met drie moorden: een notarisweduwe, een homofiel en een gepensioneerde rijkswachtgeneraal, voormalig hoofd van Velge’s dienst. De rijkswachttop wil de laatste moord echter strikt geheim houden: de rijkswacht mag onder geen beding gezichtsverlies lijden. En dit terwijl alle sporen leiden naar betrokkenheid van de generaal.
De eerste druk van De coltmoorden dateert uit 1980. Het verhaal speelt zich af in 1990. Op het moment van verschijnen was De coltmoorden dus min of meer een science-fiction misdaadroman, zij het met nog voldoende raakpunten met het toenmalige heden. Dit feit mag niet uit het oog verloren worden wanneer men het boek leest!
Als zodanig was De coltmoorden dan ook een erg tastbare blik in een haast claustrofobische nabije toekomst waarin de uiterst rechtse Vlaamse christen-democratische partij CVP (nu CD&V) een haast totalitair bewind heeft gevestigd. 1984 op Belgische leest geschoeid, zeg maar... Of een minder geromantiseerde versie van Alan Moore’s comic V for Vendetta, waarbij de bizarre mengeling van hedendaagse en haast middeleeuwse elementen best vergelijkbaar is. De coltmoorden kan zonder meer als een expliciet politiek pamflet beschouwd worden tegen het totalitarisme.
Met zijn bekende, haast obsessieve, nauwkeurigheid en journalistieke stijl beschrijft Jef Geeraerts het onderzoek naar de moorden. In tegenstelling tot veel hedendaagse thrillers staat DNA-onderzoek ten tijde van De coltmoorden nog nergens, uit sperma kan hoogstens de bloedgroep van betrokkene worden afgeleid. Maar de oppermachtige rijkswacht beschikt al wel over een tweewegs-teledistributiesysteem waarmee de rijkswacht een blik kan werpen in willekeurige huis-/slaapkamers en een nationale database waarin alle gegevens van alle Belgen zijn opgeslagen.
Jef Geeraerts klaagt de toenmalige gang van zaken duidelijk aan door te tonen wat de gevolgen kunnen zijn voor betrokkenen wanneer blijkt dat erg subjectieve persoonsgegevens in het bestand terecht kunnen komen zonder dat daarop de nodige democratische controle wordt uitgeoefend en daarbij ook nog het feit dat de gegevens blijkbaar erg eenvoudig toegankelijk zijn voor onbevoegden. De hele discussie die vandaag gevoerd wordt over het dilemma terrorismebestrijding/privacy verbleekt hier haast bij, dit gaat verder.
Niemand kan ontkennen dat Geeraerts’ visie meer is dan de vrucht van pure “socialistische” paranoia! Bovendien wordt het hele onderzoek erg bemoeilijkt door de inmenging van hogerhand, de “moderne” staat België blijkt niet meer te zijn dan een middeleeuwse standenmaatschappij met een nieuw vernislaagje, waarbij voor de meest onkiese praktijken beroep kan worden gedaan op de diensten van de bevriende Duitse politiediensten die technisch nog steeds een stapje verder staan. De corruptie is zo ingeburgerd dat zelfs hoofdpersonage Velge er niet ongevoelig voor is (de toezegging aan Welckenraedt).
Om de nadruk te leggen op de kloof tussen de heersende (Franstalige) bourgeoisie en het gewone volk laat Geeraerts bv. de keukenmeiden in het boek in het Gentse dialect spreken. Voor de Nederlandse lezer wellicht nog minder verstaanbaar dan voor de niet-Gentse Vlaamse lezer. Maar het geeft dit boek wel een niet te versmaden authenticiteit. Dat het boek hierdoor natuurlijk wel een beetje het universele karakter van een vijfsterrenthriller verliest, moge duidelijk zijn.
De coltmoorden is inmiddels aan zijn tiende druk en maakt deel uit van Misdaad, derde cyclus.