Olie voor dummies

Markus Westermann heeft een droom, the American dream. Wanneer hij in de Verenigde Staten verblijft om voor zijn werkgever een gelokaliseerde versie van een financieel softwarepakket te maken, is hij niet van plan om na de voorziene zes maanden naar Duitsland terug te keren! Hij wil Mark S. Westman zijn. Een toevallige ontmoeting met Karl Walter Block mondt uit in een partnerschap: Block heeft een alternatieve methode ontwikkeld om olie te vinden en hij is er bovendien van overtuigd dat er nog meer dan voldoende van het zwarte goud onder de aardkorst ligt opgeslagen. In geen tijd staat Markus aan het hoofd van een miljoenenbedrijf. Het aanvankelijke succes slaat echter al snel om in een nachtmerrie.
Niet veel later krijgt de wereld een schok te verwerken: het grootste Saoedische olieveld is uitgeput en als in een gigantische domino vallen wereldwijd één voor één alle tot dan toe geldende regels en zekerheden omver...

Voor De rijkdom van Saoed gebruikt Andreas Eschbach in feite dezelfde ingrediënten als voor zijn prachtige De erfenis van Fontanelli. De respectievelijke hoofdrolspelers Markus Westermann en John Fontanelli zijn in beide gevallen jonge mannen die zich plotseling in de hoogste regionen van de maatschappij ophouden en dit niet door eigen kunnen, maar door puur geluk. De ideale positie blijkbaar voor Andreas Eschbach om enkele van de belangrijke onderdelen van de wereldorde onder de loep te nemen. Waar Eschbach in De erfenis van Fontanelli het wereldwijde financiële systeem op de korrel neemt is het ditmaal de beurt aan de allesoverheersende invloed die aardolie op de mensheid uitoefent.
Karakter Uitgevers heeft het boek bovendien een perfect vergelijkbare lay-out gegeven en de oorspronkelijke titel Ausgebrannt werd vertaald als De rijkdom van Saoed – hoewel de letterlijke vertaling Uitgebrand zeker niet slechter was – om het beeld eenvormig te houden.

Ook hier weer speelt het verhaal zich af in een naïeve werkelijkheid, een soort fabel zeg maar. Markus die zomaar een huis en een auto koopt zonder ooit enige zekerheid te hebben om in de VS te kunnen blijven, zijn bijna hilarische kennismaking met Amy-Lee Wang en vooral zijn meesterlijk uitgebouwde strategie om indruk te maken op zijn werkgever, Aboe Jabr Faroeq die blijkbaar als enig niet corrupt lid van de familie Saoed de troon krijgt aangeboden door de Amerikanen, maar die als democraat toch de goedkeuring van zijn volk eist. Eschbach laat alles gebeuren op een te eenvoudige manier om echt ernstig te nemen. Dit is geen kritiek, het is een bepaalde stijl die op een amusante manier toelaat bepaalde mistoestanden aan te klagen. Misschien kan je de manier van vertellen nog het best vergelijken met de film van Ethan en Joel Coen uit 1994: The Hudsucker Proxy, waarin Tim Robbins met zijn hoela-hoep de wereld verovert.

Heel het verhaal dient eigenlijk alleen als illustratie bij de geschiedenis van de olie die Eschbach ons uit de doeken doet. En dit doet hij weer op uitmuntende wijze: Eschbach vertelt bv. over hoe de relatie tussen Saoedi-Arabië en de VS is ontstaan, de geschiedenis van het Panama-kanaal, je leest een geniaal stuk over vliegtuigongevallen, Eschbach speelt advocaat van de duivel als het over alternatieve energiebronnen gaat, aan de vlucht van de Bin Ladens uit de VS, waarover Michael Moore in Fahrenheit 9/11 bericht, geeft Eschbach nog een extra tragisch gevolg. Hoe verhelderend, boeiend en leerrijk het ook is, het geheel komt anekdotischer over dan in De erfenis van Fontanelli.

Minder geslaagd is ook het wedervaren van Markus in Bare Hands Creek, een erg orthodoxe post-olietijdperk commune die eerder de sfeer uitstraalt van M. Night Shyamalans The Village dan de beoogde – en letterlijk vernoemde – vergelijking met de Amish uit Peter Weirs Witness. De vrijwillige retraite van ex-CIA’er Charles Taggard in deze bizarre leefgemeenschap vergt net iets te veel inlevingsvermogen.
Ook het relaas van Markus’ zus Dorothea en haar dorpswinkel in Duitsland is van toon net iets te schools en overgeromantiseerd. Zijn boodschap (weg met de olie, iedereen wordt er op langere termijn beter van!) is duidelijk, maar Eschbach verpakt ze in een gedateerde geschenkverpakking.

550 blz. die nooit vervelen wegens de talrijke verhaallijnen en de verhelderende brokjes geschiedenis maken van De rijkdom van Saoed een absolute aanrader voor al wie De erfenis van Fontanelli heeft gelezen en goedgekeurd. De ingrediënten zijn vergelijkbaar, het gerecht net iets minder consistent van smaak dan zijn voorganger maar de kok blijft boeiend en origineel!