Meer dan 5,6 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Hier te veel, daar te weinig

Jan59 15 juni 2024
Het verhaal speelt zich af in Londen in de jaren ’80. De 32-jarige Charlie is na een mislukte carrière als jurist werkloos. Hij is geïnteresseerd in computers, AI en robots, en als er na lange ontwikkeling een serie van 25 ‘menselijke robots’ op de markt komt (13 Eva’s en 12 Adams), besluit hij met geld van een erfenis er een te kopen. Aangezien de Eva’s al op zijn, wordt het een Adam. Samen met zijn 10 jaar jongere bovenbuurvrouw Miranda, op wie hij verliefd is, besluit hij Adam te personaliseren en als gezamenlijke huisgenoot te adopteren. Al gauw ontstaat er een soort van driehoeksverhouding tussen Miranda, Charlie en Adam (die ook verliefd wordt op Miranda). Maar ook komen Charlie en Miranda tot de ontdekking dat deze menselijke robots weliswaar een verbluffend staaltje techniek zijn maar toch niet zo’n fijne huisgenoot als ze hadden gehoopt. Adam blijkt een geheim van Miranda te kennen, en dat heeft uiteindelijk verstrekkende gevolgen.

Waar de meeste science fiction-achtige verhalen zich in een fictieve toekomst afspelen, speelt dit verhaal zich in een alternatief verleden af. Dit komt bijv. tot uiting in het feit dat Groot-Brittannië de Falkland-oorlog verliest in plaats van wint, dat er al zelfrijdende auto’s bestaan, en dat er dus al zo’n grote stappen op gebied van AI zijn gemaakt dat er (op het oog) menselijke robots bestaan. Deze techniek is vooral ontwikkeld door Alan Turing (die in onze wereld al in 1954 overleden is, maar in dit verhaal nog steeds leeft). De keuze van de schrijver voor deze setting is bijzonder, maar wordt helaas veel te ver doorgevoerd; er ontstaan allerlei verhaallijnen over de Falkland-oorlog, het daaropvolgende politieke debacle van Margaret Thatcher en verwikkelingen rondom haar opvolger, die niets met het kerngegeven van de robot-mens te maken hebben en alleen maar afleiden van de verhaallijn. Zo zijn er meer subplots die meer bladvulling zijn dan toegevoegde waarde hebben.

Waar dit soort subplots het verhaal dus flink vertragen, verlopen andere gebeurtenissen, die wel bijdragen, juist in sneltreinvaart. Zo beschouwt Charlie op pagina 11 zijn bovenbuurvrouw nog als ‘gewoon een buurvrouw’ en nog geen 5 pagina’s verder is hij smoorverliefd op haar. Ook de subplot rondom de vijfjarige Mark verloopt in een ongeloofwaardig tempo. Binnen een half uur slaagt Miranda erin Charlie ervan te overtuigen Mark te adopteren.

Jammer is ook dat de karakters van Miranda en Charlie weinig tot ontwikkeling komen. Charlie is en blijft een soort van mislukte loser die zich vooral laat leiden door wat anderen denken, en Miranda’s karakter blijft vooral vaag en mysterieus, en we ontdekken eigenlijk niet wat er echt in haar omgaat.

Door de verhaallijnen die alle kanten opvliegen, dreigt het feitelijke verhaal en de kernvragen van het boek onder te sneeuwen: Wat maakt een mens tot een mens? Hoe dicht kan een robot daarbij komen? Zal de robot ooit de mens verdrijven? En dat is jammer, want dit zijn mooie en spannende levensvragen. Adam blijkt een soort perfecte mens te zijn, die alles kan beredeneren, een enorme kennis heeft, overal over mee kan praten, zich als voorvechter van de waarheid opstelt en ook nog eens gevoelens heeft. Charlie en Miranda daarentegen zijn ‘gewone’ mensen met allerlei nukken en tekortkomingen. Maar is dat erg? Gaandeweg wordt duidelijk dat juist die imperfectie de mens tot een echt mens maakt. Ook de vraag wat de waarde van kunstmatig leven is, komt aan de orde. Heeft dit ‘leven’ dezelfde rechten als een echt mens? En als je een robot vernietigt, pleeg je dan moord? De essentie van de mens zit in zijn brein, maar omdat we nog zo weinig over ons brein weten, is elke kunstmatige benadering daarvan (zoals een AI-gestuurd robot-brein) per definitie een mislukking. Zoals Turing op zeker moment zegt: ‘De Adams en Eva’s konden ons niet begrijpen, omdat wij onszelf niet konden begrijpen.’ Grappig in dit verband is de verhaallijn over Miranda’s vader, die bij een kennismaking met Adam en Charlie denkt dat Adam de mens is en Charlie de robot.

Opvallend is ten slotte de titel van het boek, ‘Machines zoals ik’. Deze titel suggereert dat het boek vanuit het perspectief van een machine (Adam dus) geschreven is, maar het verhaal is volledig vanuit het perspectief van Charlie geschreven, in de ik-vorm. Slechts op één moment, tegen het einde, horen we een uitspraak van Adam waar hij blijk geeft van het besef dat hij een machine is en geen mens. Als hij een zelfgemaakt gedicht voordraagt, zegt hij ‘Het gaat over machines zoals ik en mensen zoals jullie en onze gezamenlijke toekomst ..’

Machines zoals ik is daarmee in de basis een zeer intrigerend en prikkelend verhaal, maar het komt door te veel subplots enerzijds en te weinig diepgang op het hoofdplot anderzijds helaas onvoldoende uit de verf. Een gemiste kans.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Jan59

Gesponsord

Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?

Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.

De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?

Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.

Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...

Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?

De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?

Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.

Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?

Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.

Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.

Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.

Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.

Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.

Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.

Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.

Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.

Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.

Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.

Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.

Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.

Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...

Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!

Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...

Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.

Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.

Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.

De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.

Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.

Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.

Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.

Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …

Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.

Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.

Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.