Maakt beloftes niet waar

Paradoxen kwam ik toevallig tegen in een museum-boekwinkel, en geïntrigeerd door de veelbelovende achterflaptekst besloot ik het te kopen. “Dit boek neemt u mee op een adembenemende reis langs zaken die tegen de intuïtie ingaan … Door dit boek zult u de opvattingen over de werkelijkheid in twijfel trekken… “ Ook de vermelding dat tijdreizen aan de orde komt (iets dat mij altijd boeit) droeg daaraan bij.

Helaas moet ik constateren dat het boek nogal een teleurstelling is, al ligt voor een deel misschien aan mij. Een flink deel van de paradoxen die aan de orde komen, zijn nl. puur filosofische paradoxen, en daar heb ik niet zoveel mee, omdat die vaak vooral een kwestie zijn van woorden interpreteren.

Voorbeeld: “Een man met een volle haardos is niet kaal. Hij wordt ook niet kaal als hij één haar verliest. Het verlies van één haar kan iemand niet tot een kale man maken, dus hoe kan iemand dan kaal worden?”.

Dan zijn er wat open deuren die iedereen wel kent: een hardloper doet een race tegen een schildpad. De schildpad krijgt een voorsprong. Stelling is dat de hardloper de schildpad nooit kan inhalen. Immers, als de hardloper bij het vertrekpunt van de schilpad is, is de schildpad al weer iets verder. Als de hardloper daar dan is, is de schildpad weer iets verder etc. De denkfouten in dit soort verhaaltjes worden wel uitgelegd, maar daarmee zijn het dus feitelijk geen paradoxen.

Ook het stuk over tijdreizen blijft hangen in wat algemeenheden, zoals de grootvader-paradox die de meesten wel kennen: als ik naar het verleden reis en mijn grootvader vermoord, wordt mijn vader niet geboren en ik dus ook niet, dus hoe kan ik dan naar het verleden reizen?

Een paar leuke vondsten zitten er wel bij, maar voor mij niet genoeg om het boek de moeite van het lezen waard te maken. Maar zoals gezegd, iemand die van filosofie houdt, zal ongetwijfeld meer aan zijn trekken komen.

Het boek is op zich wel goed ingedeeld; 8 thema’s, die elk een aantal afgeronde artikelen van steeds 2 pagina’s bevatten. Het is dus makkelijk om kris-kras door het boek heen te lezen of het in kleine stukjes te lezen. Enige irritante puntje hierbij was wel dat er veel kruisverwijzingen naar andere artikelen in het boek zitten, maar de paginanummering van die verwijzingen structureel niet klopt. Blijkbaar is er vóór het drukken iets in de opzet gewijzigd en heeft niemand eraan gedacht de paginaverwijzingen aan te passen. Jammer.