Fijne onderhoudende thriller met in potentie mooi speurdersduo

De Finse schrijfster Elina Backman (1984) is woonachtig in Helsinki en is creatief directeur van een groot mediabedrijf. Haar debuutthriller verscheen in 2020 in Finland; de Nederlandse vertaling zag in september 2021 het licht met als titel Als de koning sterft. Het is het eerste boek in een serie met journaliste Saana Havas en rechercheur Jan Leino als protagonisten. In dat eerste deel stuit Havas tijdens een retraite op het verhaal van een oude, onopgeloste moord. Zij besluit op onderzoek uit te gaan en weet samen met de politie van Helsinki, in casu rechercheur Jan Leino, de zaak alsnog op te lossen.

Als het spoor doodloopt (in een vertaling van Sophie Kuiper) is het tweede deel in de serie en gaat naadloos verder waar het eerste deel is geëindigd. Wanneer twee jonge mannen verdwijnen en één van hen vermoord blijkt te zijn, worden Jan en zijn team met deze zaak belast. Saana hoort van de vermissing en denkt dat er een mooie podcast in zit: hoe raakt iemand vermist en wat betekent dit voor de familie, vrienden en bekenden? Is hij vrijwillig ondergedoken of is er meer aan de hand?

De lezer observeert het verhaal vanuit verschillende perspectieven: het politieonderzoek wordt nauwlettend gevolgd, maar ook de stappen die Saana zet om meer te weten te komen worden uitgebreid beschreven. Maar daar blijft het niet bij: ook vanuit de optiek van de vermiste man, van één van de verdachten én van een mogelijke getuige wordt mondjesmaat informatie met de lezer gedeeld. En dan is er nog het meisje dat in behandeling is bij psycholoog Kaj, die tevens profiler is bij de politie. Al die verschillende perspectieven, tezamen met flashbacks naar de weken voorafgaand aan de verdwijning, maken dat het lastig is om focus te houden op de hoofdpunten van het verhaal. De auteur moet te veel ballen in de lucht houden waardoor het niet helemaal is gelukt om het boek voldoende diepgang mee te geven. En dat geldt niet alleen voor de plotontwikkeling maar ook voor de relatie tussen Saana en Leino. Daar mag in een volgend deel wel wat meer aandacht aan besteed worden. Nu lijkt hun verhouding hom noch kuit terwijl het wel een wezenlijk onderdeel van het verhaal is.

Waar je als lezer wel heel blij van wordt is de uitgebreide beschrijving van de omgeving: je kunt met behulp van Google Maps zo meelopen door de prachtige streek rondom Helsinki. Net zoals de omgeving van Fjälbacka mede door de boeken van Camilla Läckberg werd ontdekt door toeristen, kun je je ook zo’n toestroom voorstellen voor (de regio rondom) Helsinki.

De spanningsboog loopt nergens echt hoog op, maar de schrijfstijl van Backman is erg plezierig. Heldere zinnen, korte hoofdstukken en een gestaag ritme van actie en rust maken dat je door het boek heenvliegt. Door de breedvoerige vertelling van alles wat er gebeurt zou de plotontwikkeling taai kunnen zijn maar dat weet de auteur te voorkomen door de lezer regelmatig verrassingen voor te schotelen. Die zitten bijvoorbeeld in de verschillende feiten over de zaak die de politie en Saana afzonderlijk van elkaar te weten komen en waarvan het spannend blijft of de verschillende lijntjes elkaar gaan tegenkomen. Als lezer weet je telkens net iets meer dan de beide hoofdpersonen afzonderlijk.

Al met al is Als het spoor doodloopt een fijne, onderhoudende thriller met veel aandacht voor details maar met te weinig oog voor karakterontwikkeling. De serie is nog jong en de hoofdpersonen zijn nog niet tot volle wasdom gekomen. Wanneer de auteur dat verder uit weet te bouwen krijgen we in het vervolg van de serie met een mooi duo en interessante misdaden te maken.