Goede wijn behoeft geen krans

Arnaldur Indriðason, wie in thrillerland kent die naam nu niet? De IJslandse auteur is vanaf zijn allereerste boek (Synir Duftsins uit 1997, die in 2005 onder de titel Maandagskinderen naar het Nederlands is vertaald) geliefd bij veel lezers om zijn intelligente thrillers met de tobbende Erlendur Sveinsson in de hoofdrol.

Met zijn latere boeken Erfschuld, Blauwzuur en Valkuil heeft hij een andere, duistere kant van IJsland bij de lezer geïntroduceerd, uit de tijd van de Tweede Wereldoorlog. In dat spoor gaat hij door met een nieuwe serie thrillers rondom de gepensioneerde politieman Konrað, die te maken krijgt met cold cases. En net als in de 'Erlendur'-reeks weeft hij ook nu maatschappelijke problemen door zijn verhalen, wat zijn boeken een diepere lading meegeeft.

In het eerste deel, Smeltend ijs, werd Konrað betrokken bij de vondst van een lijk op een gletsjer. Het bleek het lichaam van een man die 30 jaar geleden als vermist was opgegeven en Konrað was de politieman die die zaak toen behandelde. Ook in dit tweede deel, Boven water, is er sprake van een cold case. Konrað wordt door een vroegere kennis, Eygló, gevraagd meer te weten te komen over de omstandigheden rond de verdrinking van Nanna, een 12-jarig meisje. Probleem is echter dat zij al in de jaren 50 van de vorige eeuw is overleden. Nu ‘ziet’ de paranormaal begaafde Eygló haar. Ze is op zoek naar haar pop. Waarom?

De tweede verhaallijn wordt gevormd door het inroepen van Konraðs hulp door de grootouders van een jonge vrouw, Danni. Zij weten dat hij rechercheur is geweest en willen vanwege hun publieke bekendheid liever niet dat de politie officieel onderzoek doet. Wanneer hij haar vindt, overleden na een overdosis drugs, is dat niet het einde van een drama, maar het begin van een geschiedenis met alleen maar verliezers.

Daarnaast komen er al lezend stukjes informatie naar boven over de moord op zijn vader, een dubieuze oplichter die voor een slachthuis overhoop werd gestoken toen Konrað nog maar een tiener was. Net als bij 'Erlendur' de speurtocht naar zijn verdwenen broertje een rode draad was die af en toe een hoofdrol opeiste, blijkt Konraðs onderzoek naar de dood van zijn vader ook een repeterend onderdeel van het verhaal te zijn.

De lezer komt langzamerhand steeds meer over Konrað te weten. De karakterontwikkeling is indrukwekkend. Laagje voor laagje bouwt Indriðason verder aan zijn hoofdpersoon. Ook de mensen in zijn omgeving, waaronder zijn zus Beta, oud-collega’s en Eygló, krijgen steeds meer gestalte. Daarmee creëert de schrijver een herkenbare wereld om Konrað heen als houvast voor de lezer.

De drie zaken in Boven water lopen schijnbaar zonder enige cohesie door elkaar heen. Er zijn veel personen, er is een stuk geschiedenis over Reykjavík, er zijn geheimen van lang verleden en onthullingen die levens kapot kunnen maken. Met een prachtig proza, direct, zonder overbodige franje en met schitterende dialogen, ben je in no time gevangen in Indriðasons web van feiten en fictie. Zeker waar het gaat over de geschiedenis van Reykjavík in de naoorlogse jaren laat hij je zien dat er achter de schoonheid van IJsland ook een duistere kant zit. Een kant met armoede, uitbuiting en het recht van de sterkste. Naast thrillerschrijver Indriðason komt hier ook de historicus Indriðason prima uit de verf.

Smeltend ijs, Boven water: het maakt de lezer benieuwd met welk water-gerelateerd onderzoek Konrað in zijn volgende boek geconfronteerd zal worden.