Vechten of vluchten

Lineke Breukel houdt ervan mensen de stuipen op het lijf te jagen. Beklemmende, angstige ervaringen uit haar eigen leven (zij is tot tweemaal toe slachtoffer van stalking geweest) zet zij om in sinistere verhalen. Het overkoepelende thema in de trilogie Vluchtspel, die zij eerder publiceerde, is overleven. Wat moet je doen wanneer je achtervolgd wordt, wanneer je verraden wordt, wanneer je geen uitweg meer ziet. Vechten of vluchten, is het motto.  

Ook in het eerste deel van haar nieuwe trilogie IJsblauw: Het Instituut, komt dit thema terug. Onzekerheid over identiteit, het gevoel opgejaagd wild te zijn, niet weten wie je kunt vertrouwen; dat zijn de emoties waarmee de hoofdpersoon te maken krijgt. Deze dikke pil van ruim 500 bladzijden begint op het moment dat een jonge vrouw, Eva-Lin, wakker wordt in het Vondelpark in Amsterdam, naakt en zonder geheugen. Ze heeft alleen een jas bij zich met daarin een briefje met een naam: Sandra, gevolgd door een telefoonnummer, en een amulet om haar hals met vreemde tekens erop. In haar nek heeft ze een vrij recente tatoeage met de letters BIBI. In het park ontmoet ze de jonge Tom, die haar zijn hulp aanbiedt. Samen met zijn vriend Evert probeert Tom de betekenis van het amulet te achterhalen en er zo achter te komen wie de jonge vrouw is. Ze komen er te laat achter dat ze zich hiermee in een wespennest steken.  

De auteur bijt zich graag vast in complottheorieën en het thema van IJsblauw: Het Instituut biedt daar ruimschoots de gelegenheid voor. De plot, vervat in een interessant, wetenschappelijk idee, is goed uitgewerkt. Is dit de toekomst? Laten we hopen van niet, zeker niet op de manier waarop het hier toegepast is. De rillingen lopen je bij voorbaat al over de rug. Hoewel het een utopie is te denken dat het nooit zover zal komen. Dat geeft een belangrijk gevoel van geloofwaardigheid aan het boek. Het kan, maar moet alles ook gebeuren wat kan, is dan de volgende vraag, die allereerst door ethici beantwoord zal moeten worden. Het verhaal heeft een goede spanningsboog en er is veel actie tijdens de zoektocht van Eva-Lin naar haar identiteit. Wie is zij? Waar komt ze vandaan? De zachtaardige kant in haar botst hard op de instinctmatige vechtkracht die haar overrompelt wanneer ze in gevaar is. En het gevaar lijkt van alle kanten te komen.  

De vloeiende en vlotte schrijfstijl van Lineke Breukel, samen met de vele acties en perspectiefwisselingen, zorgen ervoor dat je door de bladzijden vliegt. Het enige minpunt is dat door de vele details er niets aan de verbeeldingskracht van de lezer wordt overgelaten. Elke emotie, elke achtervolging, elke handeling wordt tot de laatste punt komma uitgewerkt. Dat maakt het ook lastig om een emotionele band met de hoofdpersonages op te bouwen en met hen mee te leven. De lezer leest en consumeert, maar het is ook heel gemakkelijk om het boek even weg te leggen; je wordt niet aan het puntje van je stoel gekluisterd. Is dat erg? Absoluut niet, het maakt Het Instituut tot een toegankelijk boek dat garant staat voor een paar ontspannen leesuurtjes. En de cliffhanger laat alle opties open voor een even spannend vervolg.