Meer dan 5,9 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Hebban recensie

Fascinerende roman

Janneke Bouwman 10 april 2013

Jeanette Winterson (Manchester, 1959) is sinds haar debuut Oranges are not the only fruit (1985), dat haar de Whitbread Prize opleverde, een geliefd auteur. Is haar debuut nog sterk autobiografisch, haar latere werk kenmerkt zich door postmodernisme, met als meest in het oog springende kenmerk het in twijfel trekken van vaststaande ideeën over waarheid en authenticiteit. Ze schrijft naast romans ook essays en kinderboeken, en speelt daarin graag met de begrippen tijd en ruimte, fictie en werkelijkheid.

De Schemerpoort is de tijd tussen daglicht en avond waarin het volgens de overlevering mogelijk is een blik te werpen in een andere tijd, om in contact te komen met wat niet bestaat.

Pendle Hill is een desolaat oord in het noorden van Engeland van waaruit je het hele graafschap Lancashire kunt zien. Het is woest land, donker, dreigend en niet te temmen. Hier heeft in 1612 een groot heksentribunaal plaatsgevonden, opgetekend door de jurist Thomas Potts, die in dienst was van de papenhatende koning James I. Zijn geschrift The Wonderfull Discoverie of Witches in the Countie of Lancaster wordt beschouwd als de beroemdste en meest gedetailleerde beschrijving van een heksengericht. Het is de tijd waarin het levensgevaarlijk is om af te wijken van de norm. Een bochel of scheve ogen konden al genoeg zijn om je in de kerkers te doen belanden, waar je werd geradbraakt, gemarteld, gevild, de ogen uitgestoken — alles om je tot een bekentenis te dwingen, waarna executie wachtte.

Alice Nutter is een welgestelde vrouw, die jarenlang in Londen heeft gewoond waar ze heeft samengewerkt met een alchemist. Hoewel het protestantisme tot staatsgodsdienst is verheven, is bijgeloof wijdverbreid in alle lagen van de bevolking. Niemand is veilig wanneer de verdenking van hekserij op je is gevallen, zelfs niet wanneer je geld hebt. Alice is een wat oudere vrouw, maar ze ziet er dankzij een elixer nog prachtig uit. Dat wekt argwaan op; net als de bescherming die zij biedt aan een haveloze familie, armer dan arm. Zij heeft hiervoor haar redenen — de mater familias Elizabeth Southern was vroeger haar vriendin. Er wordt echter gefluisterd dat Elizabeth een heks is en de mensen zijn bang voor haar. Wanneer een boer ziek wordt en de schuld bij Elizabeth en haar familie wordt gelegd, slaat de vlam in de pan met grote gevolgen.

Jeanette Winterson brengt dat allemaal in korte, heftige hoofdstukken tot leven. Hoewel ze zich ook enige dichterlijke vrijheden permitteert, drukt ze haar lezers met de neus op de feiten van de donkere Middeleeuwen. De grote armoe, de willekeur, het grove onrecht of, zoals Winterson het beschrijft: "Alleen mensen kunnen weten wat het is om een mens te ontdoen van het menselijke." Een ander mooi citaat wordt aan Shakespeare toegedicht, die ook zijn opwachting maakt in het boek: "Maar, mevrouw, zorg dat u niet te ver van de werkelijkheid wordt gezien die zichtbaar is voor anderen, of u zult worden beschuldigd van de werkelijkheid die zichtbaar is voor u."

Fascinerende roman, geschreven in een prachtige, tot de verbeelding sprekende stijl. Omdat het boek geen thriller is in de gewone zin van het woord, is het niet goed mogelijk spanning en plot te beoordelen. Voor de rest kan ik alleen maar zeggen: lees en huiver.

(Tot op de dag van vandaag spreekt het duistere, waargebeurde verhaal van de heksen van Pendle tot de verbeelding en komen er toeristen op af. Er zijn boeken over geschreven en via websites zijn poppetjes te koop van Alice Nutter, Elizabeth Southern en de andere slachtoffers van die vreselijke tijd.)

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Janneke Bouwman

Gesponsord

Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.

Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.

'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19

Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.

Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk

Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.

Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.

Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug. 

Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!

Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.

De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!

De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.

Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.

Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.

Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!

Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.

Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.

Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.

Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.

Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.

In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.

De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.

Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!