Een dagboek met weinig historische context
Het dagboek van Renia Spiegel lag zeventig jaar opgeborgen in een kluis in New York. Renia Spiegel (1924-1942) hield haar dagboek bij terwijl ze als Joods pubermeisje leefde in Polen. Het uitbreken van de oorlog heeft invloed op haar, maar het gewone leven gaat ook door. Het dagboek brengt naderhand teveel herinneringen en emoties naar boven en daarom wordt het veilig opgeborgen in een kluis. Tot ze er klaar voor zijn om er over te praten en het dagboek tevoorschijn te halen. Het dagboek van Renia is uitgegeven dankzij haar zus Elizabeth. Zij heeft een inleiding geschreven, een nawoord en enkele toevoegingen.
Het voorwoord wordt geschreven door Deborah E. Lipstadt, professor in Holocaustgeschiedenis aan Emory University in Amerika. Dit voorwoord is van grote waarde voor je begint met het lezen van het dagboek. Het herinnert de lezer er namelijk aan dat een dagboek anders is dan het lezen van memoires. Memoires zijn herinneringen en een dagboek is actiever. Je maakt de gebeurtenissen mee met de schrijfster. Het is belangrijk om daar bij stil te staan. Aan het begin van de Tweede Wereldoorlog was Renia ook nog maar een gewoon jong meisje met alledaagse problemen, die niet in perspectief staan met wat er in de wereld gebeurde.
Hoe kun je dit dagboek goed beoordelen? Haar dood is tragisch en onnodig geweest. Het is daarom belangrijk te vermelden dat de beoordeling los staat van Renia zelf. Ze was een briljante vrouw, maar ook een jong meisje dat voornamelijk schrijft over haar eerste liefde of haar relatie met haar vriendinnen. Ook schrijft ze veel en hartverscheurend over haar moeder die ze zo erg mist. De volwassenheid en haar schrijftalent uit zich in de gedichten die zijn opgenomen in het dagboek. Die staan in contrast tot de rest van haar dagboekteksten.
Deze zijn de woorden van een jong meisje die niet bedoeld waren om door iedereen gelezen te worden. Ze zijn een uitlaatklep voor de schrijfster. Wat het dagboek moet onderscheiden, is dat het geschreven is tijdens de Tweede Wereldoorlog. Dat doet het helaas maar weinig. Het is voor de lezer weinig interessant om te lezen over haar dagelijkse gevoelens, die van hak op de tak gaan. Bij een dagboek geschreven in de Tweede Wereldoorlog ga je op zoek naar historische waarde. Bepaalde gebeurtenissen worden wel beschreven, maar vaak kort en daarna gaat het al snel weer over ruzies met haar vriendinnen. De oorlog is meer een bijzaak. Pas in de laatste dagen van haar leven, wanneer ze moest verhuizen naar de getto (de laatste veertig bladzijdes van het boek), schreef ze meer over de oorlog en de invloed daarvan.
Een vergelijking met het dagboek van Anne Frank valt dan ook niet te maken. Ze zijn allebei geschreven door een jong meisje tijdens de Tweede Wereldoorlog, maar daar stopt de vergelijking. Anne Frank schreef haar dagboek voor een groot deel tijdens haar onderduiking en Renia leefde een redelijk vrij leven met haar vrienden; ze ging naar feestjes en naar school. Dat zorgt voor een heel ander soort dagboek. Als lezer verwacht je dit niet vanwege de tekst op het omslag: ‘Het herontdekte dagboek van een Joods meisje in het getto van Warschau’. Renia heeft maar heel kort in een getto gezeten en dat was in Przemysl, niet in Warschau.
Het dagboek van Renia Spiegel is tragisch, maar verwacht geen boek dat je meer inzicht geeft over het leven tijdens de Tweede Wereldoorlog is Polen. Het is een document van een pubermeisje vol met emoties, dat zich maar weinig onderscheidt van ieder ander meisje. Het nawoord van Elizabeth geeft meer duidelijkheid over het effect van de oorlog op het gezin. Het spreekt voor zich dat het dagboek voor de nabestaanden van enorm belang is. Maar is dat ook zo voor buitenstanders? Lezers halen meer informatie en duidelijkheid uit het epiloog en commentaar van Elizabeth; een extra context en aanvulling op de gedachten van Renia.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Janneke Elderbroek
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
