Psychische kwetsbaarheid is van alle tijden
Grootvader en kleindochter
Het boek gaat over een jonge vrouw en haar grootvader, die op het einde van zijn leven depressief wordt. Zijn kleindochter wil begrijpen wat er aan de hand is en zoekt hem regelmatig op in het psychiatrisch ziekenhuis waar hij verblijft. Dat gebouw roept pijnlijke herinneringen bij haar op. Als zeventienjarige werd ze in hetzelfde ziekenhuis opgenomen toen ze kampte met een eetstoornis.
Heyrman maakt er geen geheim van dat het boek een mengeling is van fictie en non-fictie: ze is een ervaringsdeskundige, aangezien ze zelf opgenomen geweest is in een kliniek voor anorexiapatiënten. Daarnaast heeft ze gebruik gemaakt van de verhalen van andere ex-anorexiapatiënten en deskundigen die ze geïnterviewd heeft. De grootvader is gebaseerd op de verhalen in haar familie over een grootvader die ze nooit gekend heeft, maar die op het eind van zijn leven met depressies in een psychiatrische kliniek belandde.
In deze roman probeert de kleindochter te achterhalen waardoor haar grootvader zo onverwacht psychische problemen kreeg. En omdat de bezoeken aan hem herinneringen oproepen aan haar eigen verblijf daar, wisselen hun hoofdstukken elkaar af. Wat er precies met de grootvader aan de hand is, hoe het gekomen is en hoe het verder moet, speelt in zijn hoofdstukken. In die van de kleindochter krijgen we een aangrijpend beeld van wat het betekent om aan anorexia te lijden en hoe moeilijk de strijd is om ervan te "genezen". Tussen aanhalingstekens, want om te achterhalen waar het begon is lastig, maar om te zien waar en of het ooit zal eindigen, is nog veel moeilijker. Vandaar dat er naast de herinneringen ook stukjes uit haar huidige leven ter sprake komen.
Psychische kwetsbaarheid
Duidelijk wordt dat psychische kwetsbaarheid voor de beide generaties een andere oorzaak heeft. En dat er ook op een andere manier door de omgeving op wordt gereageerd.
“De jongere generatie zit in een soort prestatiemaatschappij waar men de hele tijd iemand moet zijn en goed moet doen. Daardoor worden ze uiteindelijk ziek”, zegt Heyrman daarover. "Waar de grootvadersgeneratie mee worstelt, is dat ze weinig keuze hadden om hun leven zelf in te vullen. Ze wisten al op voorhand in welke zaal ze zouden trouwen, met hun buurmeisje.”
Hoewel er tegenwoordig meer openheid is over psychische problemen, zijn er nog genoeg mensen die er in stilte mee worstelen. In het boek laten de reacties van haar grootmoeder (ontkennen, wegmoffelen), haar moeder (aanvaarden, rekenen op genezing) en de kleindochter zelf (er open over zijn, maar niet geloven in een totale genezing) zien dat er tussen de generaties grote verschillen zijn. De sociale media zouden het taboe deels op kunnen heffen, maar echt kwetsbaar en open over psychische problemen is daar vrijwel niemand.
Zoektocht
In het begin van het boek vraagt de kleindochter zich af: Wanneer begint zo’n psychische stoornis eigenlijk en eindigt die ooit echt? Wat is de exacte oorzaak van een psychische stoornis? Komt het door de samenleving? Is het erfelijk bepaald? Zijn sommige mensen nu eenmaal gevoeliger dan andere mensen?
“Dat is het moeilijke aan mens zijn en aan de psyche. Het is niet op één ding vast te pinnen. Het is niet het een noch het ander. In de brei daartussen vinden we ons antwoord”, meent Corinne Heyrman.
Dat zijn zaken waar ik al eerder over nadacht. Maar mij grijpt vooral het verhaal van de anorexia-patiënte aan. Nog nooit is het zo goed tot mij doorgedrongen wat het betekent om aan die dodelijke ziekte te lijden en hoe moeilijk het herstel is, als het al zo genoemd mag worden. Het is een moedig en open boek en daarmee heeft ze in dit goed geschreven debuut een belangrijke bijdrage geleverd aan het begrip voor deze moeilijk te begrijpen ziekte.
Aanbevolen voor beleidsmakers die de oplopende wachttijden voor behandeling door de GGZ-instellingen voor lief nemen.
Deze recensie verscheen eerder op mij blog Mijn Boekenkast: https://mijnboekenkast.blogspot.com/2022/07/corrine-heyrman-het-begin-en-zijn.html
Reageer op deze recensie
Meer recensies van JannieTr
Gesponsord
Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
